بخش های مختلف دندان انسان - مجله کالارنا

مترجم: امین حسین پور

منبع:راسخون

تاج دندان قسمتی از دندان است که برای ما قابل مشاهده است. مینای دندان، عاج دندان، سمان، مغز دندان، ریشه، لیگامان های پریودنتال و غیره قسمت های مهم ساختار دندان هستند.

پوشش مینای دندان که تاج دندان را پوشش می دهد سخت ترین قسمت بدن انسان است. اگرچه تشکیل دندان انسان در شکم مادر آغاز می گردد ولی، فرآیند دندان زایی از لثه ها بعد از شش ماه آغاز می گردد. دندان های شیری اولین مجموعه 20 دندان موقتی هستند که بین 6 تا 10 ماهگی ظاهر می شوند. معمولاً، بزرگسالان 32 دندان دارند که 16تا در بالای فک و 16تای دیگر در پایین فک قرار دارند.

باید اشاره نمود که تنها دو سوم دندان ها قابل مشاهده است و یک سوم آن در زیر لثه ها واقع شده است. قسمتی از دندان که قابل مشاهده نیست و دندان را به استخوان متصل نگه می دارد ریشه نام دارد. ریشه به وسیله سمان پوشانده می گردد. در بالا به قسمت های مهم دندان اشاره شد. مینای دندان، عاج دندان و سمان بافت های سخت موجود در دندان انسان هستند در حالیکه مغز دندان بافت نرم زنده است. در ادامه مقاله قسمت های مختلف دندان انسان مورد بحث قرار گرفته اند.

مینای دندان

تاج یا قست قابل مشاهده دندان به وسیله مینای دندان پوشانده می گردد که بافت سخت سفید مایل به خاکستری است. هیدورکسی آپاتیت که شکل معدنی طبیعی از کلسیم آپاتیت است سبب استحکام دندان ها می گردد. مینای دندان سخت ترین بافت در بدن انسان است که از دندان ها محافظت می نماید. اگرچه مینای دندان بسیار سخت است و از دندان ما در مقابل واکنش های شیمیایی یا وارد شدن فشار محافظت می نماید ولی، حاوی سلول های زنده نیست. بنابراین، توانایی رشد یا ترمیم خود را ندارد. اگر از دندان ها مراقبت نگردد، مینای دندان ممکن است صدمه ببیند.

عاج دندان

مینای دندان از عاج دندان محافظت می نماید که بافت متصل نماینده کلسیم دار سختی است که بیشتر قسمت دندان را تشکیل می دهد. عاج دندان مسئول رنگ دندان هاست. عاج دندان سخت تر از استخوان ولی، نرم تر از مینای دندان است. عاج دندان در زیر مینای دندان در تاج واقع شده است. در خصوص ریشه، عاج دندان زیر سمان واقع شده است. عاج دندان به سه نوع اول، دوم و سوم تقسیم می گردد.

سمان

سمان پوشش کلسیم دار نازک ریشه دندان هاست. سمان به سمان اولیه و ثانویه تقسیم می گردد. سمان اولیه تمام طول ریشه را پوشش می دهد ولی، سمان ثانویه اطراف نیمه آپیکال ریشه دندان را بعد از رشد کامل دندان پوشش می دهد. سمان به سختی مینای دندان یا عاج دندان نیست ولی، سخت تر از استخوان است. به سمان خون نمی رسد و بیشترین میزان فلوراید را دارد. سمان حاوی رشته هایی است که به محکم شدن دندان داخل استخوان یاری می نمایند

مغز دندان

زیر عاج دندان حفره مغز دندان وجود دارد که شامل بافت های عصبی، سلول هایی که عاج دندان را فراوری می نمایند، رگ های خونی، رگ های لنفوسیتی و بافت متصل است که مغز دندان را تشکیل می دهد. حفره مغز دندان داخل تاج دندان واقع شده است. مغز دندان قسمت حیاتی از دندان انسان به تعداد می رود زیرا، دندان را تغذیه و عاج دندان را ترمیم می نماید. رگ های خونی موجود در حفره مغز دندان مسئول تأمین مواد مغذی هستند. کانال های ریشه/ مغز دندان مربوط به قسمتی از حفره مغز دندان هستند که داخل ریشه دندان قرار دارند. مقدار کانال ها و حفره مغز دندان با تشکیل عاج دندان ثانویه کاهش پیدا می نماید. اگر بافت مغز دندان صدمه ببیند، سیگنال های درد و حساسیت به وسیله اعصاب مغز دندان منتقل می شوند.

ریشه

ریشه آن قسمت از دندان است که در استخوان فک واقع شده است. تعداد ریشه ها می تواند بسته به نوع دندان متفاوت باشد. کانال های ریشه کانال های باریکی هستند که در طول ریشه امتداد یافته اند. تعداد کانال های ریشه هم به دندان بستگی دارد. هر ریشه دندان حداقل یک کانال ریشه دارد. رگ های خونی و اعصاب به وسیله مجرای آپیکال وارد دندان می شوند.

لیگامان های پریودنتال

عبارت لیگامان های پریودنتال مربوط به بافت هایی است که دندان را احاطه می نمایند و محکم نگه می دارند. لیگامان های پریودنتال که از رشته های متصل نماینده تشکیل شده است، بافت متصل نماینده ای است که در دسته هایی از رشته ها قرار گرفته است. لیگامان های پریودنتال بین دندان و حفره آلوئول واقع شده است. رشته ها به سمان متصل می شوند که ریشه دندان را پوشش می دهد. لیگامان های پریودنتال دندان را داخل فک محکم نگه می دارند و بعلاوه به مقاومت دندان در مقابل فشار های مکانیکی یاری می نمایند.

لثه ها

لثه بافتی است که فک بالایی و پایینی را پوشش می دهد. لثه بافت نرمی است که پایه دندان ها را احاطه نموده است. لثه با غشای محیطی پوشانده شده است. در خصوص لثه های سالم بزرگسالان، رنگ آن باید صورتی باشد. ولی، رنگ لثه ها می تواند تغییر کند.

دندان ها به اسم قسمتی از دستگاه اسکلتی به تعداد می فرایند ولی، استخوان در نظر گرفته نمی شوند. دندان ها نقش حیاتی ایفا می نمایند چون، هضم غذا در دهان آغاز می گردد. دندان ها بعلاوه به تکلم یاری می نمایند. بنابراین، باید به بهداشت دهان و دندان توجه زیادی گردد. صدمه تماشا مینای دندان و عاج دندان می تواند منجر به صدمه تماشا بافت مغز دندان گردد. بنابراین، دندان ها باید مرتب شسته شوند تا از تشکیل پلاک جلوگیری گردد. توصیه می گردد در دوره های زمانی منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.

منبع: راسخون