موزه فرش گنبدکاووس، سفر به تاروپود رنگی سنت ها - مجله کالارنا

اگر علاقمند به سفر با بهترین تور لوکس کانادا هستید با ما همراه شوید

فرش نشان دهنده تجسمی زنده از فرهنگ و هنر ایران در ادوار مختلف تاریخ است که در هر دوره با طرح و نقش جدیدی نمایان شده است.

فرش دستباف ترکمن صندلی خاصی در بین فرش های دستبافت ایران دارد و ازلحاظ کیفیت، طرح و رنگ منحصر به فرد است.

فرش ترکمن در بازارهای جهانی شهرت زیادی دارد، صادرات فرش ترکمن از استان گلستان بخش قابل توجه ای از صادرات صنایع دستی را به خود اختصاص داده است.

این هنر ترکمن به شکل مورثی در نزد بانوان ترکمن حفظ شده و بر این اساس بافندگان فرش زیادی در استان گلستان فعالیت می نمایند.

ازاین رو برای ماندگاری و معرفی فرش ترکمن موزه فرش گنبدکاووس به عنوان سومین موزه تخصصی فرش در کشور در خردادماه 1393 افتتاح و مورد بهره برداری نهاده شد.

این موزه در ضلع غربی میراث جهانی گنبد قابوس واقع و در راستای احیا و ترویج فرش ترکمن و با اهداف حفظ و تقویت ملی و قومی، توسعه مالی و ارتقای گردشگری فرهنگی تأسیس شده است.

ساختمان موزه در مساحتی حدود 700 مترمربع در دو بخش نمایشگاهی اصلی و محوطه آلاچیق های سنتی قوم ترکمن باهدف معرفی آثار و فرهنگ در معرض نمایش و بازدید عمومی علاقه مندان به میراث تاریخی و فرهنگی قرارگرفته است.

در بخش نمایش اصلی و فضای داخلی موزه انواع فرش از ایلات مختلف ترکمن در نقوش سنتی متنوع با الهام از تاریخ گونه های مردم شناسی، طبیعت، نوع فعالیت مالی مبتنی بر دامداری و...که هر یک نماد و نشانگر هویت فرهنگی این قوم محسوب می گردد در معرض دید علاقه مندان قرارگرفته است.

فرش ترکمن بیش از 500 نقش مختلف دارد که از معروف ترین آن ها می توان به ماری گل، انسی، آیناگول، درناق گول، ساریق گول، قرق تکه و.... اشاره نمود. از نمادهای فرش ترکمن می توان از شاخ قوچ به عنوان نماد قدرت و شجاعت ساری چیان نماد رشد و باروری نام برد.

در گویش ترکمنی به نقش مایه اصلی فرش گولگفته می گردد. فرم هندسی فرش ها عمدتاً به شکل دایره و بیضی است و ترکیب و اتصال نقوش به صورت قرنیه همسان و نظم و قاعده تکرار در داخل آن جای می گیرد.

جنس فرش ها بیشتر از الیاف های پشمی است که در دهه های اخیر از نخ های ابریشمی نیز در بافت به صورت یکرو و دورو و در طرح های برجسته استفاده می گردد.

بهره گیری از انواع رنگ های طبیعی و گیاهی ملهم از طبیعت تأثیر فراوانی در زیباشناسی فرش ترکمن ایفا نموده است.

در بخشی از فضای داخلی موزه نیز بعضی وسایل موردنیاز در قالی بافی شامل دار قالی، شانه، کاردک، قیچی، چاخ و پودرکشی به نمایش گذاشته شده است.

شهرستان گنبدکاووس در خردادماه سال 1396 به عنوان شهر ملی فرش ترکمن به ثبت رسید.