چهارشنبه سوری با طعم کرونا در اردبیل - مجله کالارنا

آتش افروختن در عصر روز سه شنبه از مهم ترین رسوم چهارشنبه سوری است . در این روز بچه های کوچک لباس های نویی می پوشند و از صبح زود گون را در سه یا چهار پشته جمع می نمایند و تا تاریک شدن هوا لحظه شماری می نمایند.

وقت غروب گون ها را آتش زده و تمام اعضای خانواده چندین بار از روی آتش می پرند و می گویند: منیم ساریلیغیم سنون، سنون قیرمیزلغون منیم یعنی ناراحتی من مال تو، تمام صفا و خوشی تو مال من، هم چنین می گویند: آغرلیغیم، بیغیر لیغیم، دیش آغریم، باش آغریم بوردا قالسون یعنی کابوس و ناراحتی من، دندان درد و سردرد من در این جا ماندگار شد.

دن ایستاتما

دیگر رسم چهارشنبه سوری است. روز ما قبل سه شنبه بانوی هر خانه عدس و نخود و ... را خیس می نماید که این رسم را دن ایستاتماق می گویند. این حبوبات خیس شده روز سه شنبه به هم راه گندم برشته می گردد. به گندم برشته کنجد یا مغز گردو اضافه شده و به عنوان آجیل شب چهارشنبه سوری مورد مصرف قرار می گیرد.

قولاق آستی

از دیگر رسم های این شب فال گوش قولاق آستی است که مردم برای اطلاع از سرنوشت و آینده خود در حالی که انگشت در گوششان قرار داده اند به خانه همسایه ها راهی می شوند و نزدیکی در یا پنجره دست هایشان را از گوش خارج می نمایند، در این لحظه آن چه می شنوند، بر اساس آن نیت خود را تعبیر می نمایند. در شب چارشنبه سوری جوانان و نوجوانان دستمال یا پارچه ای را به داخل خانه فامیل و همسایه های خود می اندازند و صاحب خانه هدیه نقدی یا غیر نقدی به دستمال می بندد.

اهالی استان اردبیل به این رسم قورشاق آتماق می گویند. این کار طوری انجام می گیرد که صاحب دستمال برای صاحب خانه شناخته نگردد. اوزوگ آتدی از دیگر رسم های شب چهارشنبه سوری است. در این رسم 10 تا 20 نفر در خانه ای جمع می شوند و داخل تشت نسبتا عظیم آب می ریزند و روی آن را با پارچه سفید یا قرمز می پوشانند. هر کس انگشتر خود را داخل آب می اندازد، همه به نوبت یک دوبیتی یا یک بیت شعر می خوانند. فردی که دو بیتی خواند به خودش یا کسی دیگر دستش را از زیر پارچه به آب وارد می نماید و بدون آن که داخل تشت را ببیند، انگشتری را بیرون می آورد. اگر انگشتری مال خواننده ترانه بود، نیت خود را با توجه به آن شعر تعبیر می نماید؛ در غیر این صورت انگشتری هر کس بیرون آید آن شعر با نیت او تعبیر می گردد.

بوقدا آتماق

در شب چهارشنبه سوری بوقدا آتماق رسمی است که بیش تر در خصوص دختران دم بخت اجرا می گردد. دراین رسم تکه فلزی را روی آتش می گذارند، وقتی که کاملا داغ شد، به نام هر دختر یک دانه گندم روی آتش می گذارند. گندم هر کس زودتر از روی آتش پرید، می گویند او زودتر از همه ازدواج خواهد نمود.

سواوستوندان آتلانماق

پریدن از روی آب که در زبان محلی به آن سواوستوندان آتلانماق می گویند در صبح روز چهارشنبه اجرا می گردد. به محض سرانجام شب و شروع روز چهاشنبه بچه ها، جوانان و عظیمسالان به سوی رودخانه ها و جوی ها می فرایند و از روی آب های جاری می پرند و هنگام پریدن از روی آب همان جمله هایی را تکرار می نمایند که موقع پریدن از روی آتش می گویند. هم چنین هر کس در کنار جوی آب مقدار کمی از موی خود را بریده و در آب می اندازد تا سال آینده سال خوبی برای صاحب مو باشد.

در این روز هم چنین زن های خانه دار با یک کوزه از چشمه ها آب می آورند و در گوشه اتاق ها می پاشند و معتقد هستند بعد از آن آب دیگر حشره های موذی در اتاق ها وارد نمی شوند.

در شب چهارشنبه برای دخترانی که نامزد هستند، از طرف خانه شوهری هدیه ای فرستاده می گردد. این هدیه برنج، ماهی و شمع به هم راه پارچه یا طلاست. هم چنین برای دختران ازدواج نموده هدیه ای هم چون هدیه یادشده از طرف پدر و مادر یا برادر فرستاده می گردد که این هدیه در اردبیل بایرام پایی گفته می گردد.

غذای شب چارشنبه سوری در استان اردبیل معمولا سوتی پلو با ماهی(شیربرنج) است که همراه آن کوکوسبزی نیز درست می گردد. سبزی این کوکومعمولا هفت نوع است که در روستاها این سبزی ها از مراتع تهیه می گردد. در روز چهارشنبه همه به یکدیگر عید را با گفتن جمله چرشنبه بایرامیز مبارک اولسون تبریک می گویند. انفجار ترقه در روز و شب چهارشنبه سوری از دیگر برنامه های جوانان و نوجوانان و سطح شهرها و روستاهاست.