بیماران دارای فشار خون بالا نیازمند خود مراقبتی هستند، راهکار فشار خون بالا فقط دارو نیست! - مجله کالارنا

از وبلاگ ویکی دیدن فرمایید و کلی مقاله و خبر جالب مطالعه نمایید.

به گزارش خبرنگاران، در آستانه قرن 21 میلادی، برجسته ترین واقعه ای که جوامع و کادر بهداشتی با آن روبرو اند، شیوع روز افزون بیماری های مزمن است که عادت و رفتارهای بهداشتی افراد به طور چشمگیری بر میزان ابتلا و شدت آنها تاثیر دارد. پر فشاری خون سومین علت مرگ و میر در دنیاست. میزان شیوع پرفشاری خون، در کلیه کشورها به ویژه در کشور ایران رو به افزایش است.

در پژوهشی که در مورد آنالیز تاثیر آموزش خود مراقبتی بر کیفیت زندگی و سواد سلامت بیماران مبتلا به پرفشاری خون توسط تیم پژوهشگران متشکل از سوسن گنجی(گروه پزشک خانواده)، نوشین پیمان(دانشیار گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت)، سهیلا میثمی بناب(پژوهشگر، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی) و حبیب ا... اسماعیلی (استاد گروه آمار و اپیدمیولوژی) صورت گرفته، آمده است: اجرای برنامه آموزشی خود مراقبتی می تواند باعث بهبود کیفیت زندگی و سواد سلامت بیماران مبتلا به پرفشاری خون گردد. در گناباد شیوع فشار خون 88/20%، در کرمانشاه 14%، در تبریز 82/20% و در تهران 32% گزارش شده است.

در پژوهشی که به روش پرسش نامه ای از 90 نفر منتخب از بین افراد مبتلا به پرفشاری خون صورت گرفته، آمده است: دلیل اصلی این افزایش، عوامل متعددی مانند رشد روز افزون جمعیت، تغییرات سریع اجتماعی مانند شهر نشینی، تغییر در سبک زندگی مردم و افزایش دوران بقای این بیماران به واسطه توسعه دانش پزشکی و کنترل بیماری گزارش شده است.

پر فشاری خون، به دلیل عدم وجود نشانه های آشکار و قابل تشخیص و عوارض ناخوشایند قلبی و عروقی ناشی از آن، به قاتل خاموش معروف است. این بیماری مانند اغلب بیماری های مزمن، با شیوه زندگی، سلامت روانی و کیفیت زندگی بیماران ارتباط تنگاتنگی دارد و در صورت عدم کنترل به موقع و مناسب، موجب بروز بیماری های مختلف، ایجاد ناتوانی قابل توجه، کاهش بهره وری و در نهایت کاهش کیفیت زندگی مردم می گردد.

محققان می گویند: یکی از عوامل موثر بر پیشگیری و کنترل فشار خون، برخورداری از آگاهی کافی و از بیماری، عوامل موثر در بروز آن و نحوه پیشگیری از این بیماری است. در عین حال یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار بر سطح آگاهی و در نتیجه کنترل و پیشگیری موثرتر بیماری فشار خون سواد سلامت است. سواد سلامت، حاصل تشریک مساعی عوامل اجتماعی و فردی بوده و به نگرانی ها و ابعاد سواد در زمینه سلامت می پردازد و به عنوان شاخص حیاتی و مهم در نتایج و هزینه های مراقبت های بهداشتی شناخته شده است.

یافته ها نشان می دهند: افراد دارای سواد سلامت اندک با احتمال کمتری اطلاعات نوشتاری و گفتاری ارائه شده توسط متخصصان سلامت را درک و به دستورات داده شده عمل می نمایند و شرایط سلامت نامطلوب تری دارند، میزان بستری شدن و مراجعه به پزشک در آن ها بیشتر است، در مهارت های خود مراقبتی ضعیف تر عمل می نمایند، مراقبت پیشگیرانه کمتری دارند و در نتیجه هزینه های پزشکی بیشتری را متحمل می شوند. آموزش می تواند در تغییر رفتار بهداشتی، شناخت و درک بیماران موثر واقع گردد. سطح سواد سلامت بیماران در سطح مرزی و ناکافی قرار گرفته است. ناکافی بودن سواد سلامت باعث می گردد تا پیغام های بهداشتی به طور درست به بیماران انتقال داده نگردد.

گنجی و همکارانش می گویند: در بیماری های مزمن، آموزش قسمت ویژه ای از برنامه مراقبتی می باشد که بیمار را به طور فعال در امر مراقبت خویش شرکت می دهد و باعث مقابله بهتر با شرایط موجود می گردد. یکی از روش های آموزشی که موجب ارتقای رفتار بهداشتی بیمار می گردد آموزش خود مراقبتی است. انسان بالغ اعمالی را یاد می گیرد و انجام می دهد تا بقاء، کیفیت زندگی و خوب بودن خودش را راهنمایی کند مراقبت از خود باید آموخته و به طور عمدی و دایمی انجام گردد. فراگیری فعالیت های خود مراقبتی می تواند فرد را به سمت حفظ سلامتی و خوب بودن سوق دهد، سازگاری فرد را بیماری افزایش دهد، توان مراقبت از خود را در افراد بیشتر کند و میزان ناتوانی و ازکار افتادن بیماران و هزینه های درمانی را کاهش دهد.

در نتایج این پژوهش آمده است:دلایل کاهش کیفیت زندگی در افراد مبتلا به فشارخون نسبت به افراد سالم را مراجعات مکرر افراد مبتلا به مراکز درمانی، استرس و علایم غیراختصاصی فشار خون گزارش کردند. آموزش خود مراقبتی موجب افزایش آگاهی، تغییر سبک زندگی و بهبود تبعیت دارویی بیماران فشار خون می گردد. مدیریت پیروز بیماری پر فشاری خون نیازمند تعهد بیمار در دستیابی و حفظ فشار خون در حد طبیعی می باشد و رفتارهای سبک زندگی سالم و اتوماتیک آمدی به دنبال آموزش در مبتلایان به بیماری فشار خون بهبود می یابند.

اجرای برنامه آموزشی همراه با انجام ورزش می تواند در کنترل فشار خون، بهبود اتوماتیک آمدی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی در مبتلایان به پر فشاتری خون موثر باشد. آموزش با هدف ارائه مشاوره در زمینه اصلاح سبک زندگی می تواند فشار خون را کم کند و تبعیت از رژیم دارویی ار افزایش دهد. امروزه دولت ها و سیستم های درمانی در سراسر دنیا به بهبود کیفیت زندگی مردم خود توجه دارند و می کوشند تا با به کار گیری خدمات بهداشتی -درمانی و شیوه های نوین درمانی رفاه جسمی ، روانی و اجتماعی افراد و جامعه را بیشتر تامین نمایند و آثار ابتلا به بیماری ها را کاهش دهند.

این پژوهش در شماره ششم مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد منتشر شده است.