دیابتی ها و مراقب از پاهایشان - مجله کالارنا

دیابتی ها و مراقب از پاهایشان

نویسنده: دکتر منصور سیاوش*

به علت آثار سمی قند بر نسوج مختلف بدن، بیماران مبتلا به بیماری دیابت در معرض ابتلا به عوارض حاد و مزمن متعددی هستند. زخم پا از عوارض جدی بیماری دیابت است. بیماری های مربوط به پا مانند زخم ها، عفونت ها و گانگرن علل اصلی بستری شدن بیماران دیابتی را تشکیل می دهند. زخم های اندام تحتانی زندگی اجتماعی، مالی بیماران را تحت تاثیر منفی خود قرار می دهد که این اثر ناشی از کاهش توانایی و عملکرد بیمار، کاهش عایدی و افت کلی کیفیت زندگی بیمار بوده است.

زخم های اندام تحتانی در بیماران دیابتی به چند دسته طبقه بندی می شوند؛ از جمله زخم های نوروپاتیک که به علت اختلال اعصاب حسی، حرکتی پاها به وجود می آیند یا زخم های ایسکمیک که به علت تنگ شدن و نارسایی شریان های محیطی پا به وجود می آیند. زخم های عفونی هم معمولا به علت آسیب اولیه پوست یا ناخن، ورود میکروب ها و ایجاد کانون عفونت در پاها به وجود می آیند. هر کدام از زخم های فوق، ویژگی های خاص خود را دارند؛ مثلا زخم های نوروپاتیک به طور مزمن روی پینه ای که در اثر فشار طولانی مدت بر قسمتی از پا به وجود آمده است ایجاد می شوند و معمولا فاقد درد هستند، در صورت عدم درمان ممکن است دچار عوارضی چون عفونت، عفونت استخوانی و در بعضی موارد، قطع عضو درگیر شوند. زخم های ایسکمیک ابتدا به صورت تاول ایجاد می شوند و به تدریج (ناحیه نکروتیک) بافتی که مرده است در زیر آن آشکار می گردد. زخم های عفونی ممکن است به علت ورود میکروب ها از هرگونه سوراخ یا فرورفتگی در پوست و حتی گوشه ناخن ایجاد شوند.

اگر بیمار مبتلا به دیابت در معاینه پا، کاهش حس، کاهش تعریق، آتروفی عضلانی، تغییر شکل پا و انگشتان، پینه و فقدان یا ضعف نبض داشته باشد پای وی در معرض خطر زخم است. اصول اساسی درمان زخم پای دیابتی 5 مورد زیر را در بر می گیرد:

1) پرهیز از فشار آوردن به زخم:

هنگام فعالیت های روزانه مثل راه رفتن، نباید به محل زخم فشاری تحمیل گردد تا امکان بهبود زخم فراهم گردد. گچ گرفتن، آتل بندی و استفاده از کفش های مخصوص از راه های حذف فشار هستند.

2) کنترل عفونت:

از آنجا که سیستم دفاعی بدن بیمار دیابتی ضعیف شده و نمی تواند به طور طبیعی عفونت ها را از بین ببرد و در بسیاری از موارد (هنگامی که عمق زخم بیش از لایه سطحی پوست باشد) احتیاج به تجویز آنتی بیوتیک هایی مثل کلیندامایسین، سیپروفلوکساسین و سفالکسین برای پیشگیری از عود زخم وجود دارد.

3) خون رسانی کافی:

تا زمانی که خون رسانی مناسب به محل زخم وجود نداشته باشد، زخم ترمیم نخواهد شد. گاهی برای تامین خون رسانی کافی به پیوند عروق احتیاج است.

4)دبریدمان:

حتما باید تمام نسوج مرده و له شده یا عفونی تا حد امکان از محل لبه های زخم و کف زخم برداشته شوند. باید نحوه مراقبت از پا به بیمار دیابتی به طور دقیق آموزش داده گردد.

پی نوشت ها :

*فوق تخصص بیماری های غدد و متابولیسم

منبع:www.salamat.com

/ع

منبع: راسخون