معبد داش کسن زنجان؛ اژدهایی در دل صخره ها - مجله کالارنا

این معبد در دل صخره ها کنده شده و نام خود را هم از این کار گرفته است. اگر می خواهید منظور من را متوجه شوید، باید اول با معنی داش کسن آشنا شوید. حالا که می خواهیم راهی سفری مجازی به زنجان شویم، باید بدانید که زنجان شهر سردی است و زمان سفر به معبد داش کسن مهم است. در این مقاله از مجله توریستی خبرنگاران به استان زنجان می رویم و از معبدی تماشا می کنیم که به معبد اژدها معروفیت دارد.

معبد داش کسن کجاست؟

معبد داش کسن در استان زنجان و در 15 کیلومتری شمال شرقی سلطانیه و 5 کیلومتری روستای ویر واقع شده است.

برترین مسیر دسترسی به معبد کدام است؟

برترین مسیر برای دسترسی به معبد اژدها رفتن به سمت روستای ویر در استان زنجان است. از روستای ویر یک جاده خاکی صاف به سمت معبد وجود دارد که می توانید با خودروهای آفرود یا معمولی آن را طی کنید.

تماشای های معبد داش کسن چیست؟

از تماشای های معبد داش کسن زنجان می توان از طاقچه ها و ایوان هایی گفت که در دل صخره ها کنده شده اند و پُر از نقش و نگارهای اسلیمی و ایرانی هستند. البته مهم ترین تماشای این قلعه، نقش دو اژدهایی است که به صورت متقارن روبروی هم قرار گرفته اند.

تاریخچه معبد قدیمی داش کسن زنجان

تاریخچه معبد داش کشن زنجان مربوط به دوره ایلخانی است. ساخت این معبد که یکی از جاهای تماشای زنجان است، به بعد از مرگ ارغون شاه مغول برمی گردد که با کوشش های الجای خاتون (خواهر سلطان محمد خدابنده) آغاز شد، اما متاسفانه تکمیل نشد.

با وجود برخی از آثار به جا مانده در محل معبد، این احتمال هست که ایلخان مغول ارغون قبل از گرایش به دین اسلام برای ساخت آن اقدام نموده، اما بعد از اسلام آوردن از ادامه ساخت منصرف شده است.

برخی از باستان شناسان معتقدند که معبد داش کسن که به آن معبد اژدها هم گفته می گردد، در اصل در دوره ساسانیان ساخته شده و در واقع پرستشگاهی برای پیروان آئین مهرپرستی بوده است. اصلی ترین ویژگی های این معبد، نقش برجسته دو اژدها و طرح های اسلیمی روی طاقچه هاست که در دوره ایلخانی اجرا شده و به خاطر همین نقش ها، خیلی ها تصور می نمایند این معبد به دوره ایلخانی برمی گردد.

نشانه ها و آثار زیادی از شکل اولیه معبد داش کسن زنجان نمانده است و فقط سنگ های بزرگی در بخش های مختلف دیده می گردد. خیلی از این سنگ ها در اتاقک های شیشه ای قرار گرفته اند و بازدیدنمایندگان می توانند آن ها را ببینند.

نام های مختلف معبد

به معبد داش کسن زنجان، معبد اژدها هم گفته می گردد. علت این نامگذاری، وجود نقش دو اژدها در این معبد است. این معبد یکی از آثار معماری صخره ای شاخص در ایران است. نقش های برجسته دو اژدها که به صورت متقارن روبه روی هم شکل گرفته اند، یکی از ویژگی های منحصر به فرد معماری صخره ای یا سنگ تراشی در قلعه داش کسن است.

خیلی از توریستها در ابتدای ورود به معبد فکر می نمایند که شاید داش کسن در گذشته یک معبد چینی بوده و به همین علت هم محیط اطراف این معبد، چین ایران نامیده می گردد.

وجه تسمیه قلعه داش کسن زنجان

جالب است بدانید داشن کسن در زبان ترکی به معنای سنگ تراش، بریده سنگ یا بریدن سنگ است و چون این معبد در دل صخره ها تراشیده شده به آن داش کسن می گویند.

جاهای مختلف و معماری معبد داش کسن چطور است؟

در قلعه داش کسن زنجان یا همان معبد اژدها می توانید معماری صخره ای را ببینید. برخی از بخش های این معبد داخل صخره ها ایجاد شده اند و بخاطر همین موضوع هم می گویند که معماری آن صخره ای است. در این بخش به معرفی جاهای مختلف و معماری معبد داش کسن زنجان می پردازم.

طاق و طاقچه

سه طاقچه در قسمت غربی و شرقی قلعه داش کسن و در دل صخره ها ساخته شده که مقرنس های بسیار زیبایی دارند. نقش های اسلیمی با طرح هایی ظریف و متفاوت یکی از نشانه ها و نمادهای معماری اصلی ایرانی است.

برخی از کارشناس ها معتقدند که برای طراحی و نحوه ایجاد این نقش ها روی صخره ها در واقع از اوضاع اجتماعی ایران در قرن هشتم الهام گرفته شده است. این نقش ها با فناوری های پیشرفته سنگ تراشی در آن دوره ساخته شده و از نمونه های زیبا و منحصربه فرد معماری ایرانی هستند.

روی طاقچه ها می توانید مقرنس کاری های ظریفی را ببینید که کنار نقوش اسلیمی با طرح های متنوع معبد داش کسن زنجان را به یک تابلوی نقاشی هنری و قدیمی تبدیل نموده اند.

طراحی ایوان و محوطه

قلعه داش کسن زنجان چند ایوان و محوطه باستانی دارد که روی آن ها هم می توان نقش برجسته و سنگ تراشی را دید. این سنگ تراشی ها و نقش های برجسته روی ایوان ها و در محوطه معبد داش کسن، این معبد را به یک اثر هنری و معماری بی نظیر تبدیل نموده و همین موضوع هم باعث جلب توجه کارشناسان شده است.

در آن موقع برای ساخت قلعه داش کسن از پیشرفته ترین فناوری های سنگ تراشی با فلز استفاده شده و کوشش کردند تا برترین مکان را برای ساخت معبد داش کسن زنجان انتخاب نمایند.

انتخاب این محل نشان می دهد که سازندگان آن در خصوص علم زمین شناسی اطلاعاتی داشتند. محوطه معبد به شکل مستطیل بوده و حدود 50 تا 100 متر است. بخشی از محوطه به خاطر حفاری در تپه ایجاد شده که در حال حاضر قابل بازدید است. نکته جالب اینکه برای ساخت معبد از تقارن طولی استفاده شده که می توانید آن را در بخش های مختلف ببینید.

طرح های چینی معبد

از مهم ترین طراحی های چینی معبد همان نقش دو اژدهاست که به صورت متقارن روبه روی هم در دل صخره تراشیده شده اند. طول نقش های اژدها 5 متر و عرض آن ها 1.5 متر است و بزرگ ترین نقش های تزئینی این معبد هستند.

نقش ونگارهای اسلامی معبد

روی طاقچه هایی که در دل صخره ها تراشیده شده اند، مقرنس کاری های ظریفی وجود دارد. همین طور نقوش اسلیمی با طرح های مختلف را در تزئینات قلعه داش کسن می توان دید. همه این نقش ونگارها کوچک روی ظاهر مجذوب کننده تر و البته مرموزتر این معبد تاثیر داشته اند.

غارهای داخل معبد

در دل مجموعه قلعه داش کسن سه غار نسبتا عمیق کنده شده که این غارها هم مثل طاقچه ها دارای نقش و نگارهای زیبایی هستند. اینکه کاربرد این غارهای چه بوده و چرا آن ها را داخل بنا ساخته اند، چندان تعیین نیست.

افسانه های مختلف درباره این معبد چیست؟

افسانه های زیادی در خصوص این معبد بین بومی های منطقه شنیده می گردد.

مردم روستای ویر که نزدیک معبد اژدها قرار گرفته به محوطه معبد، شیرین و فرهاد می گویند. همان طوری که در بخش وجه تسمیه گفتم، داش کسن در زبان ترکی به معنای سنگ تراش یا تراشیدن سنگ است و چون در افسانه های ایران باستان، این فرهاد بوده که به عنوان سنگ تراش شناخته می شده، به این معبد که در دل صخره ها کنده شده، شیرین و فرهاد هم گفته می گردد.

یکی از نکته های جالب در خصوص معبد داش کسن این است که این محوطه در اصل معدن سنگ بوده و وقتی کارگران مشغول کار و تراشیدن سنگ های معدن بودند، نقش های زیبایی روی سنگ ها تماشاد و متوجه شدند که اینجا یک مکان تاریخی است.

از آن موقع کنده کاری برای استخراج سنگ متوقف شد و این منطقه به عنوان یک منطقه تاریخی به همه معرفی گردید.

امکانات رفاهی حوالی معبد

اطلاعات کاملی از امکانات رفاهی در نزدیکی معبد در دسترس نیست، اما برای استراحت و استفاده از سرویس بهداشتی می توانید به یکی از روستاهای اطراف قلعه داش کسن بروید. بخش های زیادی از معبد در طول زمان تخریب شده و به علت عدم توجه در سال های گذشته آثار زیادی از هنر و معماری آن موقع باقی نمانده است.

با توجه به اینکه این مکان در برخی از فصل ها توریست زیادی ندارد و ساکن و ساکت است، می توانید اوقات خوشی را در آن سپری کنید. امکانات اقامتی معبد اژدها فقط شامل یک عبادتگاه و یک کانکس کوچک است که نگهبان معبد در آن زندگی می نماید.

برترین زمان بازدید از معبد

معبد داش کسن در استان زنجان واقع شده است و با توجه به اینکه استان زنجان شهر سردی است و معبد هم در میانه دشت واقع شده، پیشنهاد می کنم برای بازدید از قلعه داش کسن، از اوایل فصل بهار تا اوایل پاییز را انتخاب کنید.

این منطقه در تابستان شلوغ است، پس می توانید اواخر بهار را برای فرار از شلوغی انتخاب کنید که بتوانید در کنار بازدید از معبد، از جاذبه های طبیعی و زیبای دیگر زنجان در فصل بهار هم بازدید کنید.

معبد داشن کسن کجاست؟

معبد داش کسن زنجان یکی از جاذبه ها و جاهای تماشای سلطانیه در حدود 15 کیلومتری شمال شرقی سلطانیه و 5 کیلومتری روستای ویر واقع شده است.

لوکیشن معبد اژدها روی گوگل مپ

دسترسی به معبد داش کسن

برای دسترسی به معبد داش کسن زنجان باید اول به روستای ویر بروید. روستای ویر تا معبد یک جاده خاکی صاف دارد که غیر از خودروهای آفرود با خودروهای معمولی هم می توانید این مسیر را بروید. متأسفانه در این مسیر تابلویی وجود ندارد و بنابراین برترین کار استفاده از هدایت های یک محلی است.

اگر از دل شهر زنجان به معبد داش کسن می روید، باید اول به سمت سلطانیه برانید و بعد از آن به سمت روستای ویر بروید. در این مسیر باید وارد جاده معبد داش کسن شده و مسیر خود را ادامه دهید تا به قلعه برسید.

فاصله زنجان تا معبد داش کسن

اگر از شهر زنجان به سمت معبد داش کسن می روید، مسافتی حدود 66 کیلومتر را باید طی کنید. از شهر زنجان تا معبد 40 دقیقه راه است.

معبد داش کسن، بنای صخره ای زنجان

معبد داش کسن در استان زنجان قرار گرفته و یک معبد سنگی در دل صخره های منطقه ای نزدیک به سلطانیه است. مسیر رسیدن به این معبد سخت نیست و می توانید آثاری از گذشته های دور را در آن ببینید. آثاری که شامل نقش اژدهاهای صخره ای، طاقچه های مقرنس کاری شده و ایوان ها و غارهای بزرگ است.

از مهم ترین المان های معبد که باعث شده به معروفیت برسد، نقش دو اژدهایی است که به صورت متقارن روبه روی هم قرار گرفته اند. این دو اژدها کمی آسیب دیده اند، اما کوشش شده تا با ایجاد یک دیوار شیشه ای دور تا دور نقش اژدها از آن محافظت گردد. نقش دو اژدها این تصور را ایجاد نموده که این معبد چینی است اما معبد اژدها در دل صخره ها داستانی دیگر را روایت می نماید که در این مقاله به آن پرداختم.

عکس معبد داش کسن

در ادامه تصاویری از معبد تاریخی و باستانی داشن کسن زنجان را با هم می بینیم.