معرفی خانه بروجردی ها در کاشان - مجله کالارنا

کاشان یکی از شهر های خاص و تاریخی ایران است که در هر محله آن می توانید یک اثر قدیمی و زیبای تاریخی را پیدا کنید. در بین این آثار خانه هایی خاص با معماری منحصر به فرد وجود دارد که بیشتر شبیه به یک اثر هنری می ماند تا خانه! یکی از این خانه های زیبا، که حتی به عنوان زیباترین خانه خاورمیانه نیز شناخته می گردد، خانه بروجردی هاست. ساختمانی با معماری بسیار خاص که چشم هر بیننده ای را به خود جلب می نماید و بعد از ورود دیگر علاقه ای به خارج شدن از آن نخواهید داشت.

داستان خانه بروجردی هااین خانه که در بخش جنوب شرقی کاشان قرار گرفته است را می توان یکی از مجذوب کننده ترین مکان های تاریخی کاشان نامید. در دوران قاجار فردی به نام حاج سید حسن نطنزی که تاجر فرش بوده است، به خاطر رفت آمد زیادش به بروجرد، به حاج حسن بروجردی معروف شده، او برای پسرش مهدی به خواستگاری دختری می رود که در خانه طباطبایی کاشان ساکن بوده اند. خانواده دختر شرط می گذارند که باید خانه ای درخور نام آن ها برای قبول این ازدواج بنا کند برای همین حاج حسن بروجردی از معمار بزرگ آن دوران استاد علی مریم کاشانی درخواست طراحی و ساخت چنین بنایی را می نماید. در نهایت حاج سید مهدی بروجردی با یاری پدرش حاج سید حسن خانه را برای ازدواجش آماده می نماید.

ویژگی های مهم این خانه خانه بروجردی ها از بخش های اصلی از جمله اندرونی، بیرونی، در های ورودی، راهرو، حیاط، آشپزخانه زمستان نشین و ... تشکیل شده است. این خانه در زمینی به وسعت 1700 متر مربع در مساحتی حدود 3000 متر ساخته شده است. درون تالار آن به کتیبه ای برمی خوریم که رویان تاریخ 1292 ه. ق. نوشته شده و گویی تاریخ ساخت بنا را تعیین نموده است. درباره خانه نکته جالب این است که گفته می گردد ساخت آن حدود 18 سال طول کشیده و بیش از 150 هنرمند و بنا روی آن کار نموده اند تا در نهایت چنین اثر ارزشمند و ماندگاری را به جای بگذارند.

خانه بروجردی ها تنها یک خانه باشکوه و زیبا نیست، این خانه درواقع به شکل مجذوب کنندهی برای زندگی آسان تر در شرایط کویری کاشان ساخته شده به گونه ای که در زمستان ها هوای داخل را گرم نگه می داشته و در تابستان ها به وسیله بادگیر های خاص خود، جریان هوا را به داخل راهنمایی می نموده و خانه را همواره خنک نگه می داشته است.

وقتی شما وارد این خانه شوید اولین چیزی که نظر شما را به خود جلب می نماید، گچ بری های منحصربه فرد و استادانه ای است که در روی سقف، دیوار ها و حتی ستون هایی ساختمان دیده می گردد. گچ بری هایی که وقتی از نزدیک آن ها را نگاه می کنیم باور نکردنی به نظر می رسند. این همه اهمیت به هنر و زیبایی آن هم در یک خانه بسیار عجیب و خاص است. گفته می گردد طراح این گچ بری ها میرزا محمدخان غفاری کاشانی یا همان کمال الملک معروف بوده است.

ورودی این خانه در بخش شمالی ساختمان با یک در چوبی بزرگ با دوکوبه، از طرفی خانه را به کوچه متصل می نماید و از طرفی به هشتی بزرگی راه دارد که مهمان ها از آن وارد عمارت می شوند. هشتی این خانه که پس از در ورودی قرار گرفته است دارای گنبدی زیبا با نورگیری در مرکز آن است. بعد از هشتی یک درب چوبی، مشابه در اصلی وجود دارد که شما را به حیاط اصلی خانه راهنمایی می نماید. حیاط خانه بسیار وسیع و بزرگ است و بیش از نصف مساحت آن را گرفته که البته در فرهنگ ایرانی امری مرسوم بوده است. در وسط حیاط نیز یک حوض بزرگ مستطیلی شکل وجود دارد که دیوار ها و کف آن سنگی است و آب حوض نیز به وسیله قنات نصرت آباد تأمین می گردد.

بادگیر های منحصر به فرد خانهوقتی از کوچه های قدیمی به خانه بروجردی ها نزدیک می شویم، یک نمای جالب چشم ها را به خودش جذب می نماید؛ بادگیر هایی شگفت انگیز قرینه و هلالی شکل که بر روی بام تالار بنا شده اند و کلاه فرنگی روی آن یک سازه فوق العاده زیبا و کاربردی برای خنک کردن خانه در گرمای تابستان به وجود آورده است. از نظر بسیاری از معماران سنتی، ساختار بادگیر ها زیباترین بخش این خانه است.

تابستان نشین و زمستان نشین خانهدر گذشته، به علت آنکه وسایل رفاهی سرمایشی و گرمایشی به شکل امروزی در دسترس نبود، خانه ها را باید طوری می ساختند که به وسیله عناصر طبیعی مانند باد و نور خورشید با بهره گیری از هنر معماری گرم و سرد شوند. همین احتیاج منجر به بروز خلاقیت های فوق العاده ای در طراحی خانه های قدیمی در ایران شده است. در خانه بروجردی ها در قسمت تابستان نشین خانه یک تالار اصلی، دو اتاق بزرگ، یک تالار شاه نشین زیبا، سرپوش های فرعی و اصلی و یک ایوان بزرگ قرار گرفته است که باد به وسیله بادگیر های خانه به آن ها راهنمایی می گردد و ساکنین تمام طول تابستان و روز های گرم سال را در این بخش اقامت داشته اند.

اما زمستان نشین خانه مختصرتر ساخته شده، زیرا در شهر کاشان زمستان ها بسیار کوتاه تر است. در این بخش یک ایوان آفتاب گیر وجود دارد. بعلاوه یک شاه نشین، سه اتاق و چند اتاق کوچک در قسمت غربی زمستان نشین است.

آشپزخانه مجموعه نیز در بخش شمال شرقی واقع شده است. اگر بتوانید آنجا را ببینید یک آشپزخانه بسیار بزرگ مشاهده می کنید که سراسر آن پر است از طاقچه ها صندوق ها و یک انبار که در بخش شمال آن قرار گرفته تا محلی باشد برای ذخیره لوازم آشپزی که به وسیله یک راهرو می توان به آن دست یافت.

مهمان خانهدر بخش شمالی ساختمان یک مجموعه دیگر وجود دارد که از آن برای اسکان و خوش آمد گویی به مهمان ها استفاده می کردند. در بخش مهمانخانه چند مهتابی، چند اتاق کوچک، بهارخواب، یک تالار پنج دری و شاه نشین وجود دارد که همگی آن ها با تزئینات آینه کاری و گچ بری های زیبا تزیین شده اند.

در حدود سال 1353 دولت بخش بیرونی خانه بروجردی ها را خریداری کرد و از آن سال این مجموعه را با شماره 1082 در بین آثار ثبت شده ملی قرار گرفته است. از آن تاریخ به بعد خوشبختانه بازسازی و نگهداری مناسبی از خانه اجرا شده است و به یکی از جاذبه های پربازدید کاشان تبدیل شده. نکته جالب دیگر درباره خانه بروجردی ها این است که در سال 2016 به عنوان جاذبه محبوب گردشگری به وسیله یونسکو انتخاب شده است.

اطلاعات بازدیدآدرس: کاشان - خیابان علوی - محله سلطان امیر احمد.

روزهای بازدید: شنبه تا پنج شنبه

بلیط: برای ایرانیان 3000 تومان و برای گردشگر های خارجی 15000 تومان

منبع: سایت ستاره

منبع: راسخون