آیا گیلان برای زلزله های احتمالی آمادگی دارد؟ - مجله کالارنا

خبرنگاران رشت - گیلان به سبب وجود گسل های فعال به ویژه در بخش غربی از استان های زلزله خیز کشور محسوب می شود.

در 15 سال گذشته حدود 550 زمین لرزه شامل 400 خرد لرزه به بزرگی یک تا 3 ریشتر و حدود 150 زمین لرزه اصلی به بزرگی 3 تا 5 ریشتر به وسیله دستگاه های لرزه نگاری در محدوده گیلان ثبت شده است که نشان از پرخطر بودن این استان از نظر لرزه ای دارد.

معین زمان، مکان و مقدار دقیق زلزله هنوز از دست بشر خارج است؛ البته پیشرفت های زیادی در زمینه معین مقدار زلزله و مکان وقوع آن شده است، اما معین زمان این رخداد بسیار اهمیت دارد.

برای معین زمان وقوع زمین لرزه نیاز است تعداد ایستگاه های لرزه نگاری بیشتر شود و شبکه لرزه نگاری ارتقا پیدا کند تا بر اساس آن، ثبت داده های زیاد و همچنین داشتن تیم متخصص برای داشتن تسلط علمی جهت تحلیل داده ها، پیش بینی زمان وقوع زلزله برای بازه های زمانی کوتاه محتمل شود.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری گیلان گفت: تشخیص مدیریت بحران در خصوص خسارت پس از زلزله و ارسال امکانات به محل های آسیب دیده به وسیله شتاب ثبت شده به وسیله دستگاه های شتاب نگار امکان پذیر است.

با پیگیری در سال های گذشته نصب و راه اندازی 12 دستگاه شتاب نگار نسل تازه در گیلان عملیاتی شد تا جهت تکمیل پازل اصلی شبکه شتاب نگاری آنلاین، 9 دستگاه شتاب نگار آنلاین دیگر نیز به توجه به آماده سازی زیر ساخت ایستگاه ها در استان نصب و راه اندازی شود.

دستگاه شتاب نگار زلزله چند ثانیه قبل از وقوع زلزله اطلاعاتی را به ادارات و نهاد هایی، چون شرکت گاز و برق ارسال می کند تا در خصوص قطع انشعابات اقدام شود که خسارت زلزله کاهش یابد.

این دستگاه همچنین پس از وقوع زلزله با ارائه مقدار شتاب به استفاده از نقشه های لرزش در مدیریت بحران کمک خواهد کرد.

جمع آوری سنجش و ارزیابی اطلاعات زمین لرزه ها از دیگر مزایای کاربردی دستگاه های شتاب نگار زلزله است.

در حال حاضر استان گیلان با داشتن 12 شتاب نگار آنلاین و 17 شتاب نگار از نوع آفلاین از مجموع 1370 ایستگاه شتاب نگار کشور 29 ایستگاه را به خود اختصاص داده است.

امیر مرادی گفت: دستگاه های تازه دارای امکانات و حساسیت بیشتری نسبت به دستگاه های نسل قبل هستند.

این دستگاه ها قابلیت های نرم افزاری و سخت افزاری پیشرفته ای دارند که می تواند در تشخیص مقدار خسارت و همچنین مدیریت بحران پس از وقوع زلزله کمک کند.

اولویت راه اندازی و نصب شتاب نگار ها در مرکز استان و شهر ها و بخش های پرجمعیت و با خطر بالای زلزله خواهد بود.

با نصب 21 ایستگاه شتاب نگار آنلاین در گیلان امکان راه اندازی سامانه پاسخ سریع در استان با تأمین منابع مالی عملیاتی می شود.

سامانه پاسخ سریع از ابزار های مدیریت بحران است که حضور سریع تر تیم های ارزیاب در منطقه ها زلزله زده را میسر می کند.

همچنین داده های ثبت شده به وسیله این دستگاه ها قدم های بسیار مهمی را در طراحی و اجرای توسعه شهر ها و منطقه ها مهم و پرجمعیت خواهد داشت.

به گفته او با بهره مندی از پیشرفت های حاصل شده در زمینه مهندسی زلزله و زلزله شناسی می توان با ساخت و ساز ایمن مخاطرات ناشی از زلزله را به حداقل ممکن رساند.

زلزله های سال های گذشته نشان دهنده این است که بسکمک از ساختمان های منطقه ها لرزه خیز توانایی مقاومت در برابر اثرات زلزله را ندارند؛ بنابراین اجرای طرح مقاوم سازی یک ساختمان یکی از اولویت های اصلی جامعه امروز کشور است.

در دسترس نبودن یا فقدان آیین نامه طراحی لرزه ای به هنگام ساخت ساختمان در گذشته موجب شد که بسکمک از سازه های موجود بر مبنای آیین نامه ها و استاندارد هایی تدوین شده ای ساخته شوند که بسکمک از این ساختمان ها به علت ضعف های موجود در آیین نامه ها، در برابر زلزله آسیب پذیر باشند.

ساخت و ساز مبتنی بر آیین نامه استاندارد 2800 مرکز تحقیقات راه و شهرسازی، با معین حداقل ضوابط و مقررات برای طرح و اجرای ساختمان ها در برابر اثرات ناشی از زلزله از جمله این اقدامات پیشگیرانه است.

سرپرست زمین شناسی و اکتشافات معدنی گیلان نیز گفت: رخداد زمین لرزه های تاریخی و وجود گسل های فعال در گستره استان نشان دهنده لرزه خیزی بالای این منطقه است.

گیلان در زمره منطقه ها پرخطر از دیدگاه لرزه خیزی، سیل و زمین لغزش قرار گرفته است که بر همین اساس شناسایی و مطالعات زمین شناختی از گسل های استان ضروری است.

به گفته مسلم امانی به علت وجود گسل های فعال و جوان در گیلان، بار ها هشدار های جدی از سوی این اداره کل در خصوص لزوم مقاوم سازی مسکن در این استان داده شده است.

با توجه به تجربه های تلخ تاریخی همچون زلزله منجیل، برای به حداقل رساندن پیامد های جانی و مالی حاصل از این مخاطره زمین شناختی باید تصمیمی جدی برای مدیریت بحران های پس از آن گرفت.

30 دقیقه بامداد روز پنجشنبه 31 خرداد ماه 1369 برابر با 20 ژوئن 1990 زلزله ای به شدت 7.4 ریشتر شهر های رودبار و منجیل در استان گیلان را لرزاند.

در این حادثه دلخراش هزاران نفر از هموطنان ما زیر آوار جان باختند و هزاران هزار خسارت، تخریب، آوارگی و بی خانمانی بر جای ماند.

بر اثر رخداد این زمین لرزه، آسیب های جدی به سد سفیدرود، نیروگاه لوشان، پل ها، جاده ها، بیمارستان ها، سازه های عمومی و مسکونی وارد شد.

سرپرست زمین شناسی گیلان می گوید: وقوع زلزله های کوچک تا میانه در سال 1400 به ویژه زمین لرزه های رودبار، هشداری است که خاطره زمین لرزه مرگبار این شهرستان را به فراموشی نسپاریم.

به گفته امانی این رخداد ها اگرچه ممکن است خسارات جانی و مالی زیادی در بر نداشته باشد، اما این پیام را دارد که استان گیلان در زمره منطقه ها پرخطر از نظر زمین لرزه است و هر لحظه باید آمادگی لازم برای مقابله با این رخداد طبیعی را داشته باشیم.

او شناسایی هرچه بهتر گسل ها به عنوان سرچشمه های لرزه زا، ساخت و ساز ایمن با رعایت کامل اصول مهندسی، آموزش مردم با زمین لرزه به منظور آشنایی و آمادگی برای عملکرد صحیح قبل، حین و پس از زلزله و مدیریت صحیح و اصولی در مواجهه با این رخداد را از مهمترین راه چاره های کاهش تلفات و صدمات مخرب زمین لرزه های بزرگ احتمالی در گیلان می داند.

ع