استیون هیلنبرگ؛ کسی که باب اسفنجی را آدم کرد - مجله کالارنا

استیون هیلنبرگ خالق انیمیشن باب اسفنجی در سن 57 سالگی از جهان رفت. او سال گذشته به بیماری لوگهریگ یا اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ASL) که یک بیماری تخریب نماینده سلول های عصبی است، مبتلا شد و به مرور زمان با از دست رفتن تدریجی عملکرد عضلاتش درگذشت.

اما استیون هیلنبرگ که بود و ایده باب سفنجی را از کجا آورد؟ هیلنبرگ دانش آموخته دانشگاه ایالتی کالیفرنیا بود و در سال 1991 نیز از انستیتوی هنرهای کالیفرنیا پیروز به دریافت فوق لیسانس خود در رشته انیمیشن های تجربی شد. او در عین حال مدرس زیست شناسی دریایی هم بود. در واقع علاقه توامان او به زیست شناسی دریایی و انیمیشن جرقه ای در فکر او ایجاد کرد.

هیلنبرگ در سال 1989 کتاب طنزی به نام منطقه جزر نوشت. این کتاب در خصوص موجودات دریایی بود که در یک صخره ساحل زندگی می کردند و نقش اصلی داستان هم یک اسفنج بود. هیلنبرگ در ابتدا اسفنج را شبیه به اسفنج های طبیعی کشید اما بعد تصمیم گرفت برای خنده دار به نظر رسیدن ظاهری، شکلش را به یک مربع تغییر دهد.

او این کار هنری خود را به مارتین اولسون که در آن موقع همکارش بود، نشان داد و اولسون به هیلنبرگ پیشنهاد داد که همین داستان را به عنوان یک سریال برای موجودات زیر دریا بنویسد. هیلنبرگ بعد از آماده سازی اولیه شخصیت ها، آنها را داخل یک آکواریوم قرار داد و به همراه متن و موسیقی آن را تحویل یک شرکت پخش نماینده داد.

در ابتدا قرار بود نام شخصیت اصلی پسر اسفنجی باشد اما بعد از صداگذاری، متوجه شدند که این نام قبلا به وسیله مجموعه ای دیگر مورد استفاده نهاده شده و به همین علت هیلنبرگ نام شخصیت اصلی را به اسپنج باب (باب اسفنجی) تغییر داد.

هیلنبرگ تاکید داشت که کلمه اسفنج حتما داخل نام باشد تا بیننده متوجه گردد که این شخصیت یک اسفنج است و آن را با پنیر اشتباه نگیرد و سپس نام خانوادگی شلوارمکعبی را برای آن در نظر گرفت. خاتمه باب اسفنجی شلوارمکعبی در 19 نوامبر 2004 در آمریکا نمایش داده شد و به شدت مورد استقبال بینندگان و منتقدان نهاده شد.

این انیمیشن در مجموع برنده 46 جایزه از جشنواره های گوناگون انیمیشن در سراسر جهان شده است و یکی از پیروز ترین کارتون های تاریخ شرکت نیکلودیون محسوب می گردد.

شخصیت اصلی کارتون، خود باب اسفنجی است که در یک رستوران کار می نماید و به کار ساده و یکنواخت خود بسیار علاقه مند است و به گل لاله حساسیت دارد. شخصیت باب اسفنجی با رفتارهای به دور از هرگونه آلایش بچه ها مطابقت دارد. او در محیط کار و زندگی خود با یک اختاپوس که دارای شخصیتی خودخواه است و یک ستاره دریایی به نام پاتریک که عاری از هرگونه هوش و استعداد است و بعلاوه حلزونی به نام گری تماس نزدیک دارد.

تفریحات مورد علاقه باب اسفنجی شکار عروس دریایی و حباب بازی است و در یک آناناس زندگی می نماید.

یکی دیگر از شخصیت های مورد توجه این انیمیشن پاتریک است. پاتریک نزدیک ترین دوست باب اسفنجی است. او موجودی کم خرد به تصویر کشیده شده اما گاهی جملاتی فرای انتظار در دیالوگ هایش بیان می نماید. پاتریک شغل خاصی ندارد و زیر یک سنگ زندگی می نماید. یکی از دیالوگ های مشهور پاتریک این است: من سال هاست که بیدار می شم، می خورم، می خوابم و الان دیگه حس می کنم به استراحت احتیاج دارم.

اما پای باب اسفنجی چگونه به ایران باز شد؟ باب اسفنجی سال هاست که یکی از انیمیشن های محبوب و مورد علاقه بچه ها ایرانی است و حالا خیلی وقت است که بچه ها به وسیله شبکه پویا این کارتون را دنبال می نمایند. مدیریت دوبلاژ باب اسفنجی در ایران بر عهده محمدرضا صولتی است. او به تنهایی این انیمیشن را دوبله نموده است و خودش به جای تمام شخصیت ها صحبت می نماید.

صولتی درباره دوبله این کار گفته است: باب اسفنجی اصولا زیاد مودب نیست و نسبت به فرهنگ ما کمی شر و بازیگوش است و شوخی هایی می نماید که شاید زیاد خوشایند ما ایرانی ها نباشد. مثلا در نسخه اصلی او به بزرگ ترها احترام نمی گذارد و هر حرفی را نزد آنها می زند. پس مجبور شدم بعضی جمله ها و کلمات او را یا تغییر دهم یا حذف کنم. برای دوبله این مجموعه کارتونی ادبیات ویژه ای را طراحی کردم تا هم شخصیت باب اسفنجی و دوستانش جذابیت خود را حفظ نمایند و هم ادبیات او برای مردم قابل پذیرش باشد.

محمدرضا صولتی

او بعلاوه درباره شخصیت آقای خرچنگ شرح داده است: خرچنگ در نسخه اصلی بی تربیت تر از چیزی است که ما در ایران می بینیم. او خیلی بی ادبانه حرف می زند و من مجبورم صحبت های او را تغییر دهم و در بسیاری از سکانس های سریال او چیزی به نام احترام به دیگران را در فرهنگ خود ندارد اما من جلوی این موارد را در دوبله می گیرم تا شخصیتی نگردد که برای بچه ها بدآموزی داشته باشد.

همه اینها در حالی است که تا کنون 12 فصل باب اسفنجی فراوری شده بود و فصل سیزدهم آن هم قرار بود در سال 2019 عرضه گردد. بعلاوه فیلم سینمایی سوم باب اسفنجی باید تابستان 2020 اکران گردد و حالا باید دید با مرگ استیون هیلنبرگ تغییری در شرایط اکران این اثر به وجود می آید یا نه؟

پ