سازه معماری در کنار برج طغرل کشف شد - مجله کالارنا

وی تعیین کردن شرایط لایه های استقراری در محوطه واقع در جبهه غربی برج طغرل، مستندسازی شواهد فرهنگی موجود، فراهم شدن امکان تعیین تکلیف ملک و به کارگیری اطلاعات حاصل در مطالعات تکمیلی باستان شناسی منطقه و کشور را از اهداف این پروژه اعلام کرد.

سرپرست هیات باستان شناسی در تشریح روش کار با بیان این که برنامه حدس باستان شناسی در جبهه غربی برج طغرل به صورت پژوهش میدانی و مطالعات کتابخانه ای انجام شد گفت: به دلیل خاک ریزی و احداث محوطه بوستان در سطح، بیشتر آثار زیر سطح فضای بوستان قرار گرفته و تنها در بخش هایی از وسط باغچه هایی که هنوز عملیات عمرانی در آنها به اتمام نرسیده بود گمانه هایی ایجاد شد که در ادامه به آنها پرداخته می شود.

این باستان شناس اضافه نمود: بر این اساس در سه ضلع شمالی، جنوبی و غربی بوستان پنج گمانه ایجاد و پس از پاکسازی اولیه سطح گمانه ها تا عمق حدود 4 متر اقدام به خاکبرداری و کاوش شد و یک گمانه در ابعاد 7×10 متر، دو گمانه در ابعاد 5/1×5/1 مترمربع و دو گمانه هم در ابعاد 4×4 مترمربع ایجاد شدند.

سلمانپور در توصیف محوطه اظهارکرد: این محوطه در زیر ساختمان های مسکونی و مدرسه قرار داشت که بر اساس پروژه بهسازی محیطی سازمان نوسازی شهرداری تهران به منظور احداث بوستان، بیشتر این ساختمانها تملک و تخریب و فضای آزاد شده از آن به بوستان تغییر کاربری داده شده است.

او ابعاد این محوطه را در حدود 50×100 مترمربع و با مساحت حدود 2000 مترمربع دانست که در جهت شرقی- غربی گسترده شده و تا پیش از اجرای طرح بوستان، این محدوده تقریباً همسطح زمین های مجاور خود بوده اما پس از شروع عملیات عمرانی به دلیل احداث باغچه های فضای سبز و نیاز به خاک ریزی، بخش هایی از سطح آن تا ارتفاع حدود 5/1 متر خاک ریزی شد.

سلمانپور با اشاره به این که در گوشه شمال شرقی محدوده یک باب مدرسه وجود داشت که تخریب شده و تنها پناهگاهی که از دوران جنگ به جای مانده بود در زیر سطح آن دست نخورده به جای مانده است گفت: در زمان خاک برداری بوستان برای تعریف دسترسی به پناهگاه بخشی از دیواره شمالی آن تخریب و حجم زیادی از خاک های اطراف آن برداشته شد.

وی اضافه نمود: در این خاکبرداری متاسفانه بخش زیادی از آثار یک معماری سنگی هم تخریب و برداشته شد که به همراه آن شواهد فرهنگی همچون سفال هم مشاهده می شد.

سرپرست هیأت باستان شناسی با اشاره به اینکه گمانه شماره 1 در گوشه شمال شرقی محدوده مورد مطالعه در فاصله 10 متری جنوبی خیابان، 10 متری غرب مسجد و فاصله 20 متری شرقی گمانه 2 واقع شده گفت: گمانه ابتدا در ابعاد 5/2 در 5 مترمربع و در جهت شمالی-جنوبی گسترده شد اما با ادامه کار و تعیین شدن شواهد معماری به منظور خواناسازی، ابعاد آن به حدود 7×10 مترمربع افزایش یافت.

او اضافه نمود: بر این اساس ضخامت آثار آن از عمق حدود 150 سانتیمتری از سطح شروع شده و تا 420 سانتیمتری (به ضخامت حدود 250 سانتیمتر) ادامه یافت که ادامه آنها در زیر سطح بوستان و مسجد صدوق امتداد دارد.

سرپرست هیات باستان شناسی شرح داد: در این گمانه غیر از بقایای معماری (اعم از دیوار، پله و کف) متعلق به دوره آل بویه، به جای مانده سازه ای سنگی به ضخامت حدود 5/3 متر هم در گوشه جنوب شرقی ترانشه بدست آمده که هنوز ضخامت این سازه به دلیل تداوم کاوش ها، دقیقاً تعیین نیست و بیشتر بخش های سازه در زیر بخش های احداث شده برای پارک تفریحی در این قسمت واقع شده است.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، او در انتها اضافه نمود: بنابراین با توجه به اهمیت این سازه در کنار برج طغرل و حمایت های سازمان نوسازی شهرداری تهران، ضروری است با تداوم حمایت ها، کاوش در ضلع شرقی ترانشه توسعه یابد و سازه معماری شاخص به صورت دقیق خواناسازی و در ادامه با همکاری شهرداری، در جهت احداث سایت موزه تاریخی در میان فضای تفریحی-فرهنگی یاد شده اقدام شود.