آواره چون عطر برنج زار درجست وجوی باغ های گیلاس - مجله کالارنا

روزی که باران سیل بود، سیل لرستان بود، تو کجا بودی نریمان که آسیه زیرآوار گل آلوده ترین آب های جهان همچنان تو را می خواند؟

نریمان چند قطره اشک در بغل دستمال کاغذی جای می دهد تا بهانه به دست سیگار بدهد در هوای گرفته جمعه ای که خودش اسیر کسالت اوقات کشدار است.

نریمان یکی از بی خانمان ها و آوارگان سیل بهار امسال است که به وقت جنون باران در بیرجند سرباز بود و تا به روستایش رسید، آب همه زندگی را با خود برده بود؛ حتی زیباترین لیلی جهان را که نامش آسیه بود.

آوارگی، گم شدن در باد و بی پناهی در بیابان های بی سرانجام است مثل همه کسانی که اینجا و آنجای این شهر و آن شهر می روند و می آیند بدون آنکه جایی رفته باشند یا از جایی بازآمده باشند. آنان بی پناه روح و روان در خانه و گمشده در خیابان هستند.

پیرمرد می گوید آبادان که تاول توپ و خمپاره زد در سال جنگ، ما آواره این شهر و آن شهر شدیم تا رسیدیم اینجا که سرپناه دائمی شد؛ یعنی باد و باران و زمین و آسمان دارد اما من و خاتون همچنان آواره ایم.

ـ چرا؟

ـ چون آمدن انتخاب نبود، اجبار بود؛ چون تعادل و معنا و طعم خودم را جا گذاشته ام، بازنیافته ام. من با شط و شرجی و نخل و بلم نسبتی دارم که گسسته است، جامانده است. آدمیزاد که ماشین حساب نیست که نسبت به زادگاهش بی طرف باشد. حق با اوست؛ این را همه پرندگان مهاجر هم می دانند حتی قناری همسایه که از دوری موطنش افسردگی گرفته است.

من تنها خواسته ام

عشق ورزیدن بود

می خواستم باد

مانند دست یک زن بگذرد از میان موهایم

سال های دور و دیر هم دربه درشدگان جنگ های جهانی پرشمار بودند که پراکنده در همه عالم شدند، حتی پایشان به ایران رسید، اما در سنندجی که من پشت پا به کودکی و نوجوانی می زدم، حتی در اوایل جوانی 3-2تن همزبان را دیدم که آواره تر از باد بودند؛ یعنی همه جا بودند و هیچ جا نبودند. آنان نه در بطن زندگی که در حاشیه های آن پرسه می زدند و گرچه مثل نسیم خجول و آرام و صورت نواز بودند و هیچ شاخه گلی را آزرده نمی کردند اما هیچ جا بند نمی شدند چون آواره بودند.

شال خوش رنگ به گردن نینداز

سوار قطارهای آخرشب نشو

گم می شوی بچه

در کوچه ها ساز نزن

عاشق می شوی بچه

حالا و اکنون که روزگار پژمرده تر از پیری است، آوارگان، مأیوس تر از باد بی سرزمین مانده اند و دربه درتر از قاصدک گرفتار سیم خاردار در اروپا، پریشان تر از طوفان پشت دیوار آمریکا یا گریزپا از فرسایش زندگی در آفریقا، زنده بودن را به دریا می بخشند. در چنین روزگاری وقتی شمار آوارگان به 70میلیون می رسد که بی تردید تعدادی از آنان ایرانیان معصوم تر از کبوتر هستند، آیا آواره فقط کسی است که مثل پاندول ساعت مجالی برای ایستادن ندارد؟ راست این است وقتی راه می رویم که فقط راه رفته باشیم؛ یعنی نه دنبال کسی می رویم و نه کسی انتظار ما را می کشد. این خود آوارگی است. تا وقتی دلمان جایی بند نیست، آواره ایم یعنی تا وقتی که بی تکیه گاه دلبندی، دوست داشتن و مهرورزی هستیم، آواره ایم. این را همه برنج زاران هم می دانند که وقتی نسیم سربه سرشان می گذارد، از خرسندی سر خم می کنند تا عطر عزیزشان در باغ های گیلاس و گلابی بپیچد. لطفا دلدار و دلبند باشید خانم ها و آقایان سیب!

زودباش لبخند بزن

تا پراکنده شود ابرها

لبخند بزن

اگر لبخند نزنی

من چگونه خود را دوباره از نو بسازم

*شعرها به ترتیب از کمال بورکای، آتیلا ایلخان و کمال بورکای