بچه ها قلمرو دانسته ها و ندانسته ها را با کتاب کشف می نمایند - مجله کالارنا

در این جلسه نویسنده کتاب یکی از علل موفقیت خود در عرصه نویسندگی کتاب کودک را تحصیلات آکادمیک در رشته ادبیات کودک و نوجوان دانست. وی بعلاوه اشاره نمود که قبل از تالیف این داستان تصویری مقاله ای تحت اسم کانونی سازی روایت داستانی بر مبنای تئوری برهم کنش متن و تصویر وجود داشته است .

مریم جلالی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی درباره کتاب تو یک جهانگردی در ادامه این مراسم گفت:

بچه ها به قادر به تامل روی مسائل بسیار پیچیده هستند. آنها درباره اسرار روابط انسان ها بسیار فکر می نمایند؛ و داستان ها برای پیداکردن الگویی برای فهم بهتر، آنها را یاری می نماید. کاوالتی معتقد است، یک کودک می تواند موجودی ماوارایی فرض گردد که به راحتی در دنیای مافوق بشر حرکت کند؛ لذا نباید او را دست کم گرفت. او بچه ها را در پی روابطی می داند که طنین انداز باطن خودشان است. بچه ها در پی عشق برای جبران کاستی های خود نیستند؛ بلکه ضرورت عمیقی در طبیعت بچه ها انها را وادار می نماید به سمت درک وجود عشق بفرایند. بچه ها به عشقی بی نهایت و جهانی احتیاج دارند؛ زیرا آنها خود هم سرشار از عشقند. در این میان بچه ها معمولا قادر به بیان واضح همه احساسات ریزی که حس می نمایند، نیستند؛ اما می توانند به وسیله داستان یاد بگیرند احساساتشان را بیان نمایند.

بچه ها قلمرو دانسته ها و ندانسته ها را با کتاب کشف می نمایند. در کنار کسان دیگری که در پی راه هایی برای توصیف ایجاد هوشیاری اند، کتاب الگویی است که حس می گردد؛ ولی ما شاید آن را نادیده می گیریم. هوشیاری حاصل از کتاب، دانشی است که مانند سایه شکل می گیرد؛ و تبدیل به چیزی قابل درک می گردد. کتاب های مهاجرت به دو گروه خلاق و پژوهشی تقسیم می شوند. در بخش خلاق غالبا به صورت نثر داستانی ارائه شده اند و در بخش مطالعات فرهنگی مقاله ها و پژوهش های متنوعی درباره آسیب شناسی مهاجرت بچه ها نوشته شده است.

جلالی شرح داد که این کتاب، به طور خاص نوعی کشف هوشیاری است. هوشیاری که با واکنش های پیچیده ای که سر راه کودک ایجاد می گردد کشف می گردد. در واقع این اثرقادر به فراهم آوردن مسیری برای اندیشه است که به شکل قابل ملاحظه ای جوابگوی احتیاجهای فکری کودک است. در این اثر متن و تصویر باهم به طور مداوم قاب های درونی و بیرونی را خلق می نمایند؛ و به کودک یاری می نمایند خودشان را در سوال هایشان -وقتی در حال پرسیدن هستند- ببیند و مثل یک زنجیر سوال ها را یکی پس از دیگری در یک جریان ممتد به هم گره بزنند. کتاب هایی این گونه، برای چند بار خواندن ایده آل اند: فکر ما را به جایی می برند که حتی یک فیلمنامه حرفه ای نمی تواند این کار را با کارآمدی بالایی انجام دهد و در برآورده کردن احتیاجهای خوانندگان کودک، استفاده از واژگان ساده و تکرارشده با قالب دستوری تکراری و قابل دریافت سبب ایده آل شدن متن شده است.

جلالی گفت: صفحات کتاب به تنهایی شخصیت را در حال حل مسئله ای مربوط به آسیب های جنگ و پناهندگی به کمپ یا محیط امن نشان می دهد. در نهایت کودک را در کنار اطرافیانی که چهره ای آرام دارند می بینیم. این تغییرات داستان را جلو می برند و دیالوگ بین خواهر و برادر مخاطب را تشویق می نمایند که با نگرانی های کاراکتر اصلی -که با خطرات زندگی اش سر و کله می زند- درگیر شوند؛ و در این فرایند حد فاصل معنا، پدیدار می گردد.

جلالی اضافه نمود: با توجه به ساختار، نویسنده و تصویرگر با ملایمت و نرمی مخاطب را دعوت به فکرکردن می نمایند، برادر را می بینیم در شرایط ترک منزل -هنگامی که با شکاف سقف رو به رو می گردد- رفتن را با ساده سازی جهانگردبودن، یک راهکار معرفی می نماید؛ و بعد از خانه به دنیای عظیم تر بیرون می فرایند. آنجاست که تصاویر مشکل را نشان می دهد. و تم احتیاج کودک در کشف، بیشتر رویت پیدا می نماید. کلمات در این اثر در حال هوشیارسازی مخاطب است؛ هوشیاری فرهنگی، اجتماعی و روحی و روانی؛ پس سبب رشد فکر و روان مخاطب می گردد؛ چیزی که به اسم هوشیاری درون نگرانه آغاز شده، به صورت هوشیاری ارادی درمی آید؛ خصوصا وقتی که کودک انتخاب می نماید آن کلمات را دوباره و دوباره بشنود.

در بخش سوم مرجان ریحانیان در نقد این کتاب گفت:

باید این کتاب را بر اساس دسته بندی کتاب های تصویری ماریا نیکولایوا مورد آنالیز قرار داد. وی به نکته مهم این کتاب -همان تناقض واژه و تصویر- پرداخت و این تناقض را سرچشمه لذت و تفریح و آموزش غیرمستقیم مخاطب کودک دانست ؛ سه عامل مهمی که توجه به آن در ادبیات کودک مهم و لازم است. بعلاوه به مواردی چون توانمندی کودک، زبان و فضایی شاد در قالب سفر جهانگردی و هیجان دنبال کردن مخاطب در این کتاب اشاره نمود و این عوامل را مولفه های موفقیت این اثر در عرصه های داخلی و خارجی دانست. تخیل را عامل اصلی همذات پنداری مخاطب با قهرمان کتاب دانست و در آخر این کتاب را گزینه مناسبی برای ترویج به ویژه برای بچه ها مهاجر معرفی کرد.

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران