دانلدسن، هنری هربرت - مجله کالارنا

نویسنده: Morris H. Saffron

مترجم: مرتضی شمشیری

[henri Herbert dānәldsәn]

Henry Herbert Donaldson

(ت. یانکرز، نیویورک، 22 اردیبهشت 1236 / 12 مه 1857؛ و. فیلادلفیا، پنسیلوینیا، 3 بهمن 1216 / 23 ژانویه 1938)، عصب شناسی.

دانلدسن، نوباوه خانواده ای صراف، علاقه خود به علوم را بسرعت نشان داد، و پس از تحصیلات در فیلیپس اَندوْوِر و ییل یک سال دیگر در نیوهیون ماند تا برای شناختن مرگ موش (آرسنیک) در آموزشگاه علمی شفیلد (1258-1259) تحت نظر راسل ه . چتیندن به تحقیق پردازد. وی بعداً موافقت تقریباً اکراه آمیز والدینش را برای تحصیل پزشکی در کالج پزشکان و جراحان نیویورک (1259-1260) کسب کرد، ولی پس از یک سال متقاعد گشت که تمایل حقیقی وی بیشتر در تحقیق است تا طبابت. کمک هزینه ای تحصیلی در دانشگاه جانزهاپکینز به دانلدسن پیشنهاد شد، و او هم آن را پذیرفت، و در آنجا به مدت دو سال (1260-1262) تأثیرات دیژیتالین را بر قلب و کوْکائین را بر اعصاب تنظیم کننده دما مطالعه نمود. کار اخیر، که تحت نظارت گ. استنلی هال صورت پذیرفت، موضوع پایاننامه دکتری وی شد (1274). دانلدسن بعداً حدود دو سال (1265-1266) در اروپا در مراکز بزرگ عصب شناسی گذراند و تحت نظر استادانی نظیر ـ فورل، گودِن، تئودور ماینرت، و گولجی به پژوهش پرداخت. برای مدت کوتاهی به نام دانشیار روان شناسی به جانزهاپکینز مراجعت کرد، اما اندک زمانی بعد در پی هال، که رئیس دانشگاه کلارک شده بود، به ووستر، مَسَچوسیتس، رهسپار شد. در اینجا، هنگام استادکمک رشته عصب شناسی (1268-1271)، مطالعه ای علمی در خصوص مغز لورا بریجمن، نابینائی کر و لال، انجام داد. این مطالعه، که به نام احتمالاً کامل ترین بررسی مغز یک انسان که تا به امروز صورت پذیرفته است توصیف شد، به صورت مضمونی درآمد که بتدریج همه تحقیقات بعدی دانلدسن بر پایه آن قرار گرفت: رشد و تکامل مغز انسان از نوزاد تا بلوغ. مقالات اولیه وی با یکدیگر تلفیق شدند و به صورت تکنگاشتی درآمدند با نام The Growth of the Brain: A Study of the Nervous System in Relation to Education (رشد مغز: بررسی سلسله اعصاب در رابطه با آموزش و پرورش، 1895).

در 1271 دانلدسن به شیکاگو منتقل شد و به هیأت علمی دانشگاه تازه تأسیس پیوست. در اینجا وی در مقام استاد عصب شناسی و رئیس مدرسه علوم آگدن تا 1278 خدمت کرد، و از این تاریخ به سبب فلج ناشی از عفونت سل زانو، که مستلزم صرف زمان طولانی برای بهبود در کالورادو بود، در کار تدریس وی وقفه افتاد. از 1270 تا 1289 یک رشته متوالی از مقالاتی در خصوص میزان رشد مغز و نخاع، و ارتباط وزن و طول آنها با وزن و طول کل بدن انتشار یافت.

در 1284، پس از تأمل زیاد، دانلدسن بالاخره تصمیم گرفت که سِمت مهم ریاست مؤسسه کالبدشناسی و زیست شناسی ویستار در فیلادلفیا را بپذیرد، سِمتی که تا هنگام مرگ آن را برعهده داشت. در 1285 اولین بخش از مجموعه مقالاتی که در آنها از موش سفید یا آلبینو (به جای قورباغه) به نام ابزار تحقیق استفاده شده بود انتشار یافت. دانلدسن حتی از سال 1272 از این حیوان در کارش با آدولف مایر در بالتیمور استفاده می کرد، ولی مزیت موش بر قورباغه از مدتها پیش از طرف شینکیشی هاتائی، که در فیلادلفیا به دانلدسن پیوسته بود، بیان شده بود. وی سپس به مطالعه در شباهت سن بین انسان و جونده پرداخت، و در نتیجه مطالعات طولانی در علم وراثت توانست مجموعه ای از موشهای سفید برای مؤسسه ویستار فراهم نماید، که از آن پس در برنامه های تحقیقاتی بیشماری بکار برده شده اند. مطالعات بنیادی درباره رشد، هر چند ابتدا معطوف به مغز و سلسله اعصاب مرکزی بود، بعداً به ماهیچه ها، استخوانها، دندانها و احشا تسری یافت.

در بین افراد نامداری که با دانلدسن در شیکاگو و فیلادلفیا همکاری می کردند الیس همیلتن، جان ب. واتسن، و. رنسن، و فردریک هامت بودند. دانشجویان خارجی فراوان وی حداقل شامل بیست ژاپونی بودند. دانلدسن، که از 1285 عضو انجمن فلسفی امریکا بود، تا آخر عمر در مشاغل مهم مختلفی در آن سازمان خدمت کرد. افتخار ریاست مجمع کالبدشناسان امریکا (1295-1297)، انجمن طبیعیدانان امریکا (1306)، و انجمن عصب شناسی امریکا (1316) هم با او بود. دانشگاههای ییل و کلارک، هر دو، درجه دکتری افتخاری علوم به او دادند. دانلدسن مردی با فرهنگ والا و انسان دوستی واقعی بود. به موسیقی، هنرها، و ادبیات عشق می ورزید، اما از این که فعالانه به مسائل اجتماعی روز بپردازد هم غفلت نمی کرد. از 1267، هنگامی که وی به تأسیس آزمایشگاه زیست شناسی دریایی در وودز هوْل کمک نمود، هر تابستان از انبوه دوستان و ستایشگران خویش پذیرایی می کرد. در هفتاد و پنجمین جشن تولدش یک شماره اختصاصی از Journal of Comparative Neurology (مجله عصب شناسی تطبیقی) به معرفی او اختصاص یافت و به وی اهدا شد (1311)؛ این شماره حاوی بیست مقاله و هم یک ستایش نامه محبت آمیز بود. از اولین ازدواجش، با جولیا دزبرا واکس اهل نیویورک، صاحب دو پسر شد، که یکی از آنها، جان دانلدسن، در مقام استاد کالبدشناسی در مدرسه پزشکی دانشگاه پیتسبرگ خدمت کرد.

کتابشناسی

The Physiology of the Central Nervous System؛ در An American Textbook of Physiology (1898)؛ و The Rat (1924). دفترهای یادداشت او (1890-1936)، در 49 جلد دستنویس، در کتابخانه انجمن فلسفی امریکا موجودند.

زندگینامه او مندرج در مقاله ای است با نام Henry Herbert Donaldson (1857-1938)، از ادورد کانکلین، در BMNAS (1939)، 229-243، همراه با فهرستی از آثار و تصویری از دانشمند.

منبع مقاله :

کولستون گیلیپسی، چارلز؛ (1387)، زندگینامه علمی دانشوران، ترجمه احمد آرام... [و دیگران]؛ زیرنظر احمد بیرشک، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول

منبع: راسخون