نتایج نظرسنجی از 100 مدیر ساختمانی؛ چرا انتظارات در بازار ساخت و ساز دوباره منفی شد؟ - مجله کالارنا

جهت دریافت خدمات درب ورودی ساختمان ضد سرقت با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. گروه آبان ارائه دهنده بهترین درب ضد سرقت ایرانی و خارجی میباشد.

به گزارش خبرنگاران نظرسنجی از مدیران فروش شرکت های ساختمانی نیز نشان می دهد اگرچه رشد معاملات دی و بهمن، موجب امیدواری سازنده ها به فروش واحدهای مسکونی شد؛ اما ادامه رشد قیمت مسکن، آنها را به آینده بازار بدبین نموده است.

انتظارات فعالان ساختمانی نسبت به شرایط آینده بازار ساخت وساز منفی شد.نتایج پنجمین نظرسنجی صورت گرفته توسط اتاق تعاون ایران از مدیران فروش 100 شرکت ساختمانی، درباره 10 شاخص کلیدی مرتبط با ساخت و سازهای مسکونی و فروش واحدهای تازه ساز نشان می دهد: احیای خوش بینی فعالان ساختمانی در ابتدای زمستان، چندان تاب نیاورد و انتظارات سازندگان و شرکت های ساختمانی در نیمه زمستان مجددا در کانال نگرانی نسبت به آینده قرار گرفته است. به این ترتیب اگرچه رشد معاملات در دی و بهمن ماه امسال، امیدواری سازنده ها را به فروش واحدهای مسکونی تکمیل شده در شرایط حاکمیت رکود بر بازار مسکن مساعد نموده بود اما همزمان جهش قیمت مسکن و احیا نشدن قدرت خرید سمت تقاضا، سبب شد تا مجددا فعالان ساختمانی نسبت به آینده بازار احساس نگرانی نمایند. به گزارش دنیای اقتصاد، گزارش تهیه و منتشر شده از سوی اتاق تعاون ایران، شرایط متغیرهای بازار ملک و ساختمان را در بهمن ماه امسال نسبت به دی (تغییرات ماهانه) مورد سوال قرار داده و در عین حال دیدگاه فعالان ساختمانی به ماه های آینده بازار را به عنوان علامتی از جهت انتظارات تشریح نموده است.نتایج این تحقیق نشان می دهد انتظارات فعالان ساختمانی نسبت به آینده بازار ساخت وساز پس از یک وقفه یک ماهه، مجددا در شرایط منفی قرار گرفته است.10 پارامتر اصلی مورد پرسش از فعالان ساختمانی شامل سرعت اجرای پروژه ها، هزینه خرید مصالح ساختمانی، فروش، قیمت تمام شده ساخت، حجم فعالیت و سفارش کار، موجودی واحدهای آماده فروش، موجودی اولیه مصالح برای تکمیل پروژه های در نوبت تکمیل، میزان فعالیت های صورت گرفته (پروژه های در نوبت عرضه و ناتمام)، انتظارات نسبت به آینده و شامخ کل بخش ساختمان است.شاخص شامخ - شاخص مدیران خرید- در بازه عددی صفر تا 100 براساس پاسخ مدیران ساختمانی به سه گزینه بهترشدن، عدم تغییر و بدترشدن شرایط و درصد پاسخ ها در هر گزینه، محاسبه می شود. شاخص بیش از 50 به معنی افزایش متغیرها و کمتر از 50 به معنی کاهش متغیرها در بهمن ماه نسبت به دی ماه است.

نظرسنجی پیشین صورت گرفته از سوی این مجموعه که در اوایل بهمن ماه جمع آوری و نتایج آن منتشر شده بود، نشان داد که فعالان ساختمانی انتظار دارند در ماه های آینده با سختی کمتری نسبت به قبل فعالیت های ساخت وساز را ادامه دهند و همین موضوع سطح امیدواری آنها را درباره آینده بازار ساخت وساز افزایش داده بود اما آن طور که نتایج نظرسنجی جدید صورت گرفته در اوایل اسفند نشان می دهد: چشم انداز قابل تصور برای این گروه از فعالان ساختمانی نسبت به شرایط بازار در ماه های آینده مجددا منفی شده است.

ابراز نگرانی و بازگشت ناامیدی به انتظارات فعالان ساختمانی در قالب شاخص انتظارات در ارتباط با فعالیت های شرکت در ماه آینده منعکس شده است. این شاخص در نیمه زمستان روی عدد 41/ 39 قرار گرفته است. در این گزارش ثبت اعداد زیر 50 به معنی انتظارات منفی نسبت به ماه آینده است. آنالیز این شاخص طی سه ماه گذشته نمایانگر طی شدن یک فرایند سینوسی است. به طوری که در آذرماه این شاخص روی عدد 5/ 44 قرار داشت که بیانگر انتظارات منفی سازنده ها بود. اما در ابتدای زمستان، این شاخص به سطح بیش از 50 رسید و به نوعی سرانجام بدبینی سازندگان نسبت به ادامه ساخت وسازها در سرانجام سال را نشان می دهد. اما این امیدواری چندان پایدار نبود و در نتایج نظرسنجی درخصوص این شاخص از شامخ کل در نیمه زمستان، حاکی از آن است که مجددا انتظارات از آینده بازار در راستا منفی واقع شده است.

آنالیز ها درخصوص چرایی منفی شدن انتظارات کوتاه مدت فعالان ساختمانی از آینده بازار، سه علت را نشان می دهد.علت نخست، به شیوع و اوج گیری ویروس کرونا در کشور بازمی شود. این ویروس همزمان با شروع ماه سرانجامی امسال گسترس و پس از آن اوج پیدا کرد. تحت تاثیر قرار دریافت شرایط عمومی کشور از گسترش این ویروس سبب شد تا بخش عمده ای از سازندگان و فعالان ساختمانی به این نتیجه برسند که در یک ماه آینده شرایط ساخت وساز و فراوری آپارتمان های مسکونی و همچنین فروش در بازار تحت تاثیر شیوع این ویروس آسیب خواهد دید و در نتیجه رکود بیشتری بر بازار حاکم خواهد شد.اما دومین علت بازگشت انتظارات منفی به آینده یک ماهه فعالیت های ساختمانی که به نظر می رسد مهم ترین علت در میان دلایل سه گانه از سوی شرکت های ساختمانی است؛ رشد قابل توجه متوسط قیمت مسکن در بهمن ماه است.از دیدگاه سازندگان و فعالان ساختمانی، ادامه جهش قیمت مسکن، در شرایطی که قدرت خرید سمت تقاضا احیا نشده است؛ منجر به ایجاد رکود در بخش فروش آپارتمان های تکمیل شده و در ادامه ایجاد رخوت در شروع پروژه های ساخت وساز جدید می شود.

این شاخص به نوعی بیانگر حس نگرانی سازنده ها از ادامه جهش قیمت مسکن است. به نظر می رسد از نگاه فعالان ساختمان، جهش قیمت مسکن به صلاح هیچ یک از دو طرف بازار یعنی عرضه و تقاضا نخواهد بود. چراکه از یکسو در شرایطی که امکان خرید واحد مسکونی برای سمت تقاضا وجود نداشته باشد امکان فروش واحدهای مسکونی آماده شده و همچنین شروع یک پروژه ساختمانی جدید وجود ندارد و از سوی دیگر جهش قیمت مسکن به صورت مستقیم اما با تاخیر بر قیمت زمین نیز اثرگذار است. افزایش قیمت زمین منجر به رشد قیمت تمام شده ساخت وساز خواهد شد و از آنجاکه سازنده ها نمی توانند همه تورم به وجود آمده در هزینه ساخت وساز را به قیمت فروش منتقل نمایند(محدودیت قدرت خرید) در نتیجه حاشیه سود سازنده ها در این پروژه های ساختمانی به شدت کاهش پیدا می نماید.در نتیجه حس سازنده ها در این شاخص نشان می دهد هر ماه که قیمت مسکن با افزایش چشمگیر روبرو می شود در آن ماه فعالان ساختمانی نسبت به آینده کوتاه مدت بازار بدبین می شوند.سومین علت نیز به رشد چشمگیر قیمت تمام شده ساخت بازمی شود. مطابق با آنالیز های صورت گرفته در این نظرسنجی، در میانه زمستان هزینه تمام شده ساخت مسکن به میزان چشمگیری نسبت به ابتدای زمستان با افزایش روبرو شده است. به طوری که شاخص از 50 نیز بالاتر رفته و روی عدد 29/ 65 قرار گرفته است.

علاوه بر شاخص انتظارات فعالان ساختمانی، در میان متغیرهای دیگر که ناظر بر پارامترهای مرتبط با اجرای پروژه های ساختمانی است، نخستین شاخص مورد آنالیز، میزان فعالیت های صورت گرفته است. نتایج این نظرسنجی حاکی از آن است که در میانه زمستان این شاخص از 50 فراتر رفته و روی عدد 76/ 51 قرار گرفته است. مقایسه این شاخص در بهمن با ماه پیش از آن حاکی از آن است که فعالیت های شرکت های ساختمانی زیاد شده و از این رو شرایط این شاخص در بهمن ماه نسبت به دی، مناسب و روبه بهبود ارزیابی می شود. هر چند این شاخص در دی ماه نیز رشد داشته و به عدد 93/ 44 رسیده اما چون زیر عدد 50 قرار داشته همچنان مناسب نبوده است.شاخص قابل توجه دیگر، آنالیز میزان تقاضا از سمت مالکان املاک کلنگی است که باعنوان میزان سفارشات جدید مشتریان مورد سوال قرار گرفته است. براساس نتایج این نظرسنجی، حجم سفارشات در بهمن ماه اندک است و روی عدد 47/ 46 واقع شده است اما در مقایسه با شرایط این شاخص در دی ماه، حجم سفارشات روبه بهبود است. به این معنا که شتاب کاهش ثبت سفارش تخریب و ساخت مشارکتی از سمت مشتریان معادل 6/ 20 درصد نسبت به دی کمتر شده است. در عین حال، شاخص سرعت اجرای پروژه های ساخت و ساز و تحویل و آماده سازی آنها همچنان شرایط مناسبی ندارد اما در مقایسه با دی ماه شرایط اندکی روبه بهبود است. به طوری که این شاخص از 83/ 47 در دی به 41/ 49 در بهمن ماه رسیده است. هر چند در مجموع شرایط این شاخص در فرایند فعالیت های ساختمانی مثبت نیست اما نسبت به ماه های گذشته سرعت اجرای پروژه ها اندکی بهتر شده است. دیگر پارامتر مهم در میان مولفه های 10گانه شامخ، انبار مصالح ساختمانی است که تحت عنوان موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده از شرکت های ساختمانی مورد سوال قرار گرفته است.

آنالیز این پارامتر در بهمن ماه بیانگر آن است که ذخایر موجود در کارگاه های ساختمانی همچنان اندک است اما نسبت به ماه قبل از آن، تقریبا روبه افزایش است. به طوری که این شاخص از 41/ 36 در دی ماه به 53/ 43 در بهمن ماه افزایش پیدا نموده اما همچنان کمتر از سطح 50 واقع شده است. افزایش نسبی ذخایر موجود در کارگاه های ساختمانی می تواند حاوی دو پیغام باشد که شرکت های ساختمانی به تدریج در حال برنامه ریزی برای ساخت وسازهای سال 99 هستند. در عین حال پیغام دیگر آنکه سازنده ها با افزایش تدریجی موجودی انبارهای ساختمانی بنا دارند از تورم احتمالی سال آینده خود را در امان نگه دارند.

قیمت مصالح ساختمانی که تاثیر مستقیم بر قیمت تمام شده ساخت مسکن دارد نیز دیگر پارامتر مورد توجه در این نظرسنجی است. این شاخص در مقایسه با یک ماه قبل از آن، با شیب قابل توجه افزایش پیدا نموده که نشان می دهد از دیدگاه فعالان ساختمانی هزینه خرید مصالح ساختمانی در یک ماه میانی فصل زمستان بسیار بالا بوده است.

به طوری که این شاخص از 37/ 73 در دی ماه به 06/ 77 در بهمن ماه رسیده است. همان طور که پیش از این اشاره شد افزایش قیمت مصالح ساختمانی با یک شیب تند، از جمله عواملی بوده که سبب شده انتظارات سازنده ها نسبت به آیندهه کوتاه مدت بازار مسکن مجددا منفی شود و نسبت به هزینه های ساخت وساز ابراز نگرانی نمایند.

موجودی واحدهای آماده فروش از جمله پارامتر هایی است که در بهمن ماه شرایط آن تغییر و تفاوت چندانی با ماه دی نداشته است. قراردریافت این شاخص روی عدد 59/ 50 در بهمن ماه هر چند نشان دهنده بهبود بسیار خفیف فروش واحدهای مسکونی آماده است اما نسبت به دی ماه شرایط این شاخص قدری بدتر شده است. این شاخص در دی ماه روی عدد 26/ 53 قرار داشت.قیمت تمام شده ساخت نیز دومین پارامتر گزارش شامخ بهمن ماه بوده است که با شیب زیاد نسبت به دی با افزایش روبه رو شده است. به طورطبیعی پس از افزایش هزینه خرید مصالح ساختمانی، قیمت تمام شده ساخت وساز نیز با افزایش قابل توجهی روبرو خواهد شد. به طوری که این شاخص در فاصله دی تا بهمن ماه معادل 6/ 16 درصد رشد را تجربه نموده است.این شاخص در دی ماه روی عدد 9/ 55 قرار داشت و در بهمن ماه به 29/ 65 رسید که بیانگر رشد زیاد این شاخص در یک ماه میانی فصل زمستان از دیدگاه فعالان ساختمانی است. این شاخص علاوه بر قیمت مصالح ساختمانی، قیمت زمین را نیز به نوعی منعکس می نماید.

نهمین شاخص، مربوط به میزان فروش واحدهای مسکونی در بازار است. شرکت های ساختمانی معتقدند شرایط فروش در بهمن ماه با اندکی بهبود نسبت به شرایط دی روبرو شده و این شاخص به عدد 50 رسیده است. هر چند در مجموع قراردریافت این شاخص روی عدد 50 نمایانگر حاکمیت رکود بر فروش واحدهای مسکونی است اما نسبت به دی ماه که عدد این شاخص روی 7/ 40 قرار داشت رشد 7/ 22 درصدی داشته است. این نمایشگر که به صورت ماهانه شرایط بازار مسکن را از دیدگاه فعالان ساختمانی رصد می نماید شامخ کل ساختمان در بهمن ماه را عدد 76/ 51 نشان می دهد. این شاخص بیان می نماید میزان فعالیت های ساختمانی در بهمن ماه نسبت به دی به میزان نه چندان زیاد اما مناسب بهبود پیدا نموده است.آن طور که در این گزارش تاکید شده رقم 76/ 51 برابر با شاخص میزان فعالیت های صورت گرفته (فراوری یا ارائه خدمات) است که بیشترین میزان شاخص در بین پنج مولفه اصلی شامخ است.