چشم انداز 2020تروریسم1- استراتژی و برنامه های جدید گروه های تروریستی - مجله کالارنا

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران به نقل از مرکز مطالعاتی المستقبل هشدارهای بین المللی در مورد بازگشت گرگ های وفادار به داعش تحت عنوان تروریسم فردی روز به روز درحال افزایش است. پیش بینی های زیادی مبنی بر اینکه ممکن است عناصر داعش در چارچوب کوشش هایشان برای انتقام از قتل ابوبکر بغدادی سرنموده سابق خود به حملات تروریستی جدید روی بیاورند٬ وجود دارد.

تروریسم فردی

مقامات امنیتی در بیش از یک کشور درباره خطر بازگشت گروه های تروریستی به ویژه داعش هشدار داده اند. اما نکته خطرناک آنجاست که این دسته از عناصر داعش عملیات های تروریستی خود را به صورت خودسرانه و بدون هماهنگی با گروه اصلی خود انجام می دهند و در بیشتر اوقات هیچ ارتباطی میان دو طرف نیست.

می توان گفت که دلایل زیادی وجود دارد که باعث می گردد داعش تکیه بر تروریسم فردی را در مرحله بعدی٬ گسترش دهد که برجسته ترین آنها عبارتند از:

1-در دسترس بودن عناصر انسانی:هرچند که توانایی گروه تروریستی داعش در جذب و آموزش عناصر تروریستی از سراسر جهان کاهش یافته است؛ اما این امر٬ توانایی این گروه تکفیری در برقراری ارتباط دوباره با هم پیمانان و وفاداران خود را نفی نمی نماید.

حتی ممکن است داعش عناصر خود را به اجرای عملیات های فردی وادار کند؛ این مورد به ویژه در کشورها و مناطقی که گروه ها و یا شاخه های خارجی داعش وجود دارد٬مانند قاره اروپا ممکن است. این گروه تکفیری در این زمینه از سرمایه فکری که عملیات بازنشر ایدئولوژی های داعش را تسهیل می نماید٬ استفاده می نماید.

2-انگیزه انتقام:گروه تروریستی داعش به دنبال قتل ابوبکر بغدادی سرنموده سابق این گروه توسط نیروهای آمریکایی در استان ادلب سوریه و از آنجایی که بغدادی تاثیر زیادی در میان عناصر داعشی داشته و مرگ او به مثابه یک خلاء بزرگ در این گروه تکفیری است٬ انگیزه زیادی برای انتقام جویی دارد.

3-توانایی انجام عملیات سری: تروریسم فردی یک چالش بزرگ در برابر سرویس های امنیتی جهان به وجود آورده است؛ زیرا پیش بینی عملیات های تروریستی این چنینی و خنثی کردن آنها بسیار سخت است.علت امر آن است که در تروریسم فردی٬ سرویس های امنیتی قادر به شناسایی این عناصر تروریستی نیستند و عملیات هایی که آنها انجام می دهند٬ گاهی قربانیان زیادی دارد. در 28 آوریل گذشته اطلاعات انگلیس درباره عملیات های تروریستی داعش از خلال بعضی هسته های خفته آن در قاره اروپا هشدار داد؛ همانطور که یک گروه داعشی موسوم به هسته های تمساح ها که به دنبال اجرای چنین عملیات هایی هستند کشف شده است.

پایه و اساس این نوع از عملیات های تروریستی داعش٬ به شکل خاص، مورد هدف قرار دادن غیرنظامیان است که این استراتژی داعشی ها در عملیات هایی که بعضی از شهرها و پایتخت های اروپایی در دوره گذشته شاهد آن بودند٬ مشهود است. به طور کلی هدف این گونه عملیات ها٬ به حدبیشتر رساندن تعداد زخمی ها و کشته هاست.

4-کاهش فشارها: بعضی از سرکردگان گروه تکفیری داعش معتقدند که موفقیت بعضی از این عناصر داعشی در اجرای عملیات های خود می تواند در کاهش حد زیادی از فشارهایی که متوجه داعش و گروهک های مختلف آن است یاری کند؛ زیرا این عملیات ها منجر می گردد تا کوشش های نیروهای ضد داعش به نوعی پراکنده شده و حتی ممکن است بعضی از آنها اقدام به عقب نشینی از مشاخصه با تروریست های داعش نمایند تا از عملیات های انتقام جویانه آنها در پی قتل ابوبکر بغدادی جلوگیری گردد.

به طور کلی و باتوجه به مطالب فوق٬ به نظر نمی رسد که گسترش تروریسم فردی در مرحله آینده داعش٬ احتمال دور از انتظاری باشد.

پیامدهای زمانی مرگ ابوبکر بغدادی بر فرایند فعالیت های داعش

مرگ ابوبکر بغدادی سرنموده سابق گروه تکفیری داعش در 27 اکتبر امسال میلادی٬ یک نقطه تحول شاخص در جهت مقابله با این گروه تروریستی به شمار می رود؛ از این جهت که کشته شدن بغدادی پیامدهای مستقیمی بر انسجام درونی داعش و یا روش های جدیدی که این گروه تکفیری پس از مرگ سرنموده خود٬ برای ادامه فعالیت های تروریستی اتخاذ خواهد نمود دارد.

اما نکته قابل توجه در مرگ ابوبکر بغدادی٬ مکان کشته شدن اوست؛ استان ادلب در سوریه که بر اساس بسیاری از گزارش ها بیشترین نفوذ گروه های تروریستی دراین منطقه متعلق به جبهه تروریستی النصره است نه داعش! با توجه به اینکه رقابت و درگیری عنوان شاخص روابط میان این دو گروه تکفیری به شمار می آید؛ می توان نتیجه گیری کرد که بغدادی مدت زیادی نبوده که در این شهر ساکن شده بود و شاید قرار بر این بوده که او به یک مکان دیگری که امکان تسلط بر آن و تقویت تدابیر امنیتی در آنجا وجود داشته باشد٬ منتقل گردد.

اعلام خبر کشته شدن ابوبکر بغدادی در این زمان٬ ملاحظات زیادی دارد که تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا مبنی بر خروج بخشی از نیروهای خود از سوریه با نقدهای روبرو شده است. علت این نقدها٬ هشدارهایی مبنی بر احتمال اقدام گروه تکفیری داعش به کوشش برای پرکردن خلاء به وجود آمده دراین گروه ترویستی در اثر مرگ سرنموده سابق آن٬ به موازات افزایش نگرانی ها از فرار تعدادی از عناصر ارشد و سرکردگان این گروه تکفیری از مراکز بازداشت منطقه تحت سیطره نیروهای دموکراتیک کرد سوریه (قسد) به دنبال حملات نظامی ترکیه به این منطقه است.

مهم ترین این ملاحظات عبارتند از:

-احتمال بازگشت داعش:قابل توجه است که تقریبا همه ناظران بر این نکته اتفاق نظر دارند که گروه تکفیری داعش پس از یک مرحله خاموشی و شکست٬ با استفاده از بعضی تحولات اخیر منطقه در حال کوشش برای بازگشت دوباره به میدان است.

ناظران دراین نظریه خود به یک کلیپ صوتی از ابوبکر بغدادی که در 16 سپتامبر امسال میلادی منتشر شد استناد می نمایند. بغدادی دراین کلیپ صوتی مدعی شده بود که داعش با وجود ضربه هایی که در مناطق مختلف خورده است٬همچنان وجود دارد. بغدای همچنین در این کلیپ از هواداران خود به ویژه عناصر تروریستی این گروه تکفیری در کشورهای غربی خواسته بود تا اقدام به عمل نمایند.

به معنای واضح تر٬ این کلیپ صوتی بغدادی به مثابه چراغ سبزی از سوی سرنموده سابق داعش برای شاخه های مختلف تروریستی که به آن اعلام وفاداری نموده بودند٬ به شمار می آمد تا مناطق تحت نفوذ خود را گسترش داده و یا عملیات های تروریستی خود را از خلال داعش انجام دهند؛ با تاکید براینکه شکست های داعش در دوره گذشته منجر به فروپاشی آن نشده است. نکته حائز اهمیت در اینجا این است که پیروزی بر داعش طبق گفته آمریکا به معنای انتها مقابله با آن نیست!

-پیامدهای عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه: شاید نتوانیم زمان خبر کشته شدن ابوبکر بغدادی را از پیامدهای جدیدی که عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه به وجود آورد٬ جدا کنیم.

مورد فوق ممکن است یکی از اصلی ترین دلایلی باشد که واشنگتن را وادار به مداخله برای توقف عملیات نظامی ترکیه در سوریه که نقدها شدیدی از سوی کشورهای غربی به همراه داشت٬ کند. اما علت نقدها غرب از حمله ترکیه به شمال سوریه٬ ترس این کشورها از خطر بازگشت داعش است که ممکن است در سایه این شرایط بیشتر شده و امنیت و منافع آنها از خلال فرار عناصر داعش از مراکز بازداشت منطقه تحت سیطره نمودها که در کوشش برای نفوذ دوباره به اروپا برای انجام عملیات های تروریستی جدید در آن هستند٬ به خطر بیفتد.

به طور کلی مطالب فوق نشان می دهد که مرگ ابوبکر بغدادی به زودی پیامدها و ملاحظات جدیدی چه از نظر روش هایی که باید برای مقابله با گروه های تروریستی و به ویژه داعش به کار گرفته گردد و چه از نظر انسجام داخلی این گروه تکفیری خواهد داشت؛ با توجه به اینکه مرگ بغدادی ممکن است منجر به تقسیم داعش به زیرگروه های کوچکتر و یا تغییر نوع ارتباط آنها با سایر گروه های تروریستی و در صدر آنها القاعده که به زودی برای استفاده از این فرصت در راستای تقویت فعالیت های خود و صدور نقشه و برنامه برای گروه های ترویستی کوشش خواهد نمود٬ گردد.

موانع نابودی داعش در منطقه عربی

جیمز فرنی نویسنده مجله نیویورک تایمز در کتابی با عنوان آنها باید بمیرند، الآن بمیرند: موصل و سقوط خلافت درباره ظهور گروه تکفیری داعش در عراق و دلایل حمایت بعضی از عراقی ها از این گروه در آن موقع بحث نموده و سپس به جزئیات جنگ موصل که به سیطره داعشی ها در این منطقه انتها داد و نیز آینده این گروه تروریستی در زمان حاضر و سیاست هایی که منجر به ظهور دوباره آن می گردد٬ پرداخته است.

اهمیت این کتاب در آن است که به آینده گروه تکفیری داعش پس از قتل ابوبکر بغدادی سرنموده سابق آن پرداخته و اینکه آیا پس از مرگ سرنموده آن٬ سیطره داعش بر مناطق بزرگی از عراق و سوریه که در ابتدای ظهور خود به دست آورده بود٬ انتها یافته و این گروه نابود شده است؟

انگیزه های بازگشت دوباره داعش به کشورهای عربی

فرنی معتقد است که جنگ داعش قبل از اینکه یک درگیری ایدئولوژیک باشد٬ یک جنگ خشونت آمیز ضد دولت بوده و ایدئولوژی مذهبی آخرین نقطه ای است که هویت این گروه تکفیری را مشخص می نماید.

نویسنده مذکور اشاره می نماید که شکل گیری اولیه داعش ناشی از جنگ آمریکا ضد عراق در سال 2003 و سیاست های اشتباهی است که قبلا در این کشور وجود داشت. همچنین نظام فرقه ای در عراق موجب شد تا داعش بتواند از شکاف های مذهبی و فرقه ای این نظام در جهت حمایت از مواضع خود استفاده نموده و خود را به گونه ای معرفی کند که می تواند حکومت عادلانه ای در این کشور برپا کند!

جیمز فرنی اضافه می نماید که شرایط شکل گیری گروه تروریستی داعش در عراق با سوریه متفاوت است. او معتقد است که ادعاهای موجود مبنی بر اعمال خشونت از سوی دولت ضد شورشیان و مخالفان دولت٬ به شکل گیری داعش در این کشور یاری کرد.

نویسنده کتاب مذکور خاطرنشان می نماید که اگر آمریکا سناریوی جنگ ضد عراق را اجرا نمی کرد؛ هرگز زمینه ظهور داعش در این کشور به وجود نمی آمد و شاید جهت تحولات عراق و سوریه دراین سال ها می توانست متفاوت از آنچه که هست باشد! از نظر این نویسنده جنگ آمریکا ضد عراق در 2003 تاثیر زیادی در این اوضاع بد و سیاه سوریه و عراق گذاشت.

جنگ موصل

جیمز فرزنی در بخش از کتاب خود٬ سفرش به موصل را روایت و به تاریخ تصرف این شهر توسط داعش در تابستان 2014 که یکی از بزرگترین شهرهای عراق است اشاره می نماید. او اضافه می نماید که در جنگ موصل حدود 20 هزار نیروی عراقی از سال 2014 تا 2016 کشته شدند.

نویسنده برای شرح این بخش٬ به یک داستان در یکی از اردوگاه های آوارگان اشاره می نماید؛ این داستان مربوط به قصه دو برادر حامی داعش به نام های ابوعمر و ابو فهد است. این دو برادر از قشر متوسط جامعه بوده و در اواسط عمر خود به سر می بردند؛ همسر ابوعمر در سال 2005 به دست گروه تروریستی القاعده کشته شده بود و همسر ابوفهد نیز که پیش از این به عنوان پزشک ارتش کار می کرد٬ به دست کُردهای هم پیمان با آمریکا که ماشین او را هدف قرار دادند به قتل رسیده بود. ابوفهد می گفت که هرگز یک فرد متعصب با دیدگاه انقلابی نبوده است؛ اما جنگ آمریکا ضد عراق و فروپاشی و ویرانی این کشور٬ موصل را از مدینه فاضله تبدیل به جهنم کرد و او امیدوار بود که حضور داعش در موصل موجب ایجاد تغییر و تحولاتی در این شهر گردد٬ به همین دلیل از داعش حمایت می کرد!

فرنی در ادامه ماهیت جنگ موصل را شرح می دهد که حجم عظیمی از سلاح های پیشرفته در آن مورد استفاده قرار گرفته و علاوه بر آن٬ روش های متنوع جنگی که به نیروهای مشترک در این جنگ آموزش داده می شد٬ از ویژگی های جنگ موصل بود.

موصل بعد از داعش چه شد؟

با وجود کوشش های زیاد نیروهای عراق برای جلوگیری از تخریب موصل٬ این جنگ٬ این شهر را با ساکنان آن ویران کرد؛ موضوعی که باعث می گردد تا اهالی موصل از نیروهای دولتی کشورشان متنفر شوند! درحالی که بسیاری از سربازان در این جنگ کشته شدند و شاید این امر می توانست منجر به نفرت آنها از اهالی این منطقه گردد که شاید این موضع منجر به ایجاد درگیری هایی در آینده گردد. اما با وجود شکست نظامی داعش و نیز شکست آن به عنوان یک نهاد سیاسی٬ هواداران آن همچنان در مناطق متعددی از سوریه و عراق حضور داشته و آماده اجرای عملیات های تروریستی هستند.

این نویسنده آمریکایی در انتها کتاب خود نتیجه گیری می نماید که سیاست های واشنگتن در خاورمیانه٬ نقش زیادی در تشدید و اوج گیری داعش و فعالیت های آن داشت.

ادامه دارد....