طرز تهیه ماش پلو؛ از غذاهای گیاهی ایرانی - مجله کالارنا

ماش پلو از غذاهای سالم و خوشمزه ایرانی است که نه تنها می توان آن را به صورت ساده تهیه کرد، بلکه همراه با مرغ، گوشت چرخ نموده، گوشت قلقلی، ماهیچه و ماهی نیز بسیار لذیذ می گردد. با وجود خواص بسیار زیاد ماش پلو، توجه کمتری به آن شده؛ تاحدی که بعضی افراد حتی نام این غذا به گوششان نخورده است. پس شاید بهتر باشد که با این غذا آشنا شوید و بدون اینکه انرژی و وقت زیادی صرف آن کنید، یک غذای گیاهی مقوی را جایگزین غذاهای سرخ کردنی و فست فودی کنید.

هرآنچه باید درباره ماش پلو بدانید:

• طرز تهیه ماش پلو ساده
• طرز تهیه ماش پلو با گوشت چرخ نموده
• طرز تهیه ماش پلو با مرغ
• طرز تهیه ماش پلو با ماهی
• طرز تهیه ماش پلو با هویج
• طرز تهیه دمپخت ماش
• خواص ماش
• طعم ماش پلو

طرز ماش پلو ساده

مواد لازم برای 4 نفر:

• یک پیمانه ماش
• 3 پیمانه برنج
• 2 عدد پیاز بزرگ
• 50 گرم کره
• نمک و زردچوبه و فلفل به مقدار لازم

طرز تهیه

1. ماش را 24 ساعت خیس نموده و چند بار آب آن را عوض کنید. سپس آن را با میزانی آب روی حرارت قرار دهید تا بپزد.

2. برنج را خوب بشویید و به مدت یک تا دو ساعت در آب و نمک خیس کنید. سپس برنج را همراه آب روی حرارت قرار دهید. زمانی برنج را آبکش کنید که با فشردن دانه برنج بین دو انگشت، مغز آن کمی خام باشد. در صورت تمایل، میزانی زردچوبه به آب برنج بیفزایید تا رنگ آن زرد گردد.

3. پیازها را به صورت نگینی ریز خرد نموده و در روغن سرخ کنید تا طلایی شوند. در ادامه به آن نمک، زردچوبه و فلفل بزنید. بعد ماش پخته را اضافه کنید و کمی تفت دهید.

4. قابلمه را روی حرارت قرار دهید و میزانی روغن در آن بریزید. اگر دوست دارید، می توانید ته دیگ نان، سیب زمینی و… کف آن بگذارید. ابتدا میزانی برنج آبکشی و سپس مخلوط ماش را در قابلمه بریزید و این کار را لایه لایه تکرار کنید.

5. حرارت زیر قابلمه را میانه رو به زیاد بگذارید تا برنج بخار کند. سپس حرارت را کم کنید و کره آب شده را روی برنج بدهید. دم کنی را روی قابلمه بگذارید و صبر کنید تا برنج دم بکشد.

نکات مهم

• ماش پلو به شکل ساده اش بسیار خوشمزه است؛ با این حال، می توانید آن را همراه با نیمرو، کشمش، خرما، تن ماهی ، مرغ یا گوشت پخته، گوشت چرخ نموده یا قلقلی و... میل کنید.
• اگر ماش را در کمی روغن تفت دهید، نه تنها خوشمزه می گردد، بلکه این کار مانع جدا شدن پوست آن خواهد شد.
• طرز تهیه ماش پلو با شوید به این ترتیب است که وقتی برنج و ماش را لایه لایه روی هم می ریزید، می توانید میزانی شوید خشک نیز بین برنج بدهید تا عطروطعم متفاوتی بگیرد.
• برای اینکه ماش پلوی سفیدرنگ داشته باشید، می توانید زردچوبه را حذف کنید.
• در صورت تمایل، کشمش و کمی زعفران دم نموده و گلاب به مخلوط ماش اضافه و در غذا بهره ببرید.
• نسبت ماش و برنج، یک تا 1.5 پیمانه ماش به ازای سه پیمانه برنج است.

• بعضی ماش ها، به خصوص ماش های ریز، سفت تر هستند که باید پس از پخت آن ها را در یک سینی فلزی بریزید و از روی صدای ماش، ماش های سفتی را جدا کنید که نپخته اند و صدای سنگ می دهند.
• برای از بین بردن نفخ ماش حتما آن را از شب قبل خیس نموده و در این مدت آب آن را چند بار عوض کنید.

طرز تهیه ماش پلو با گوشت چرخ نموده

مواد لازم برای 2 نفر:

• نصف پیمانه ماش
• یک پیمانه برنج
• 200 گرم گوشت چرخ نموده
• 2 قاشق غذاخوری زعفران دم نموده
• 2 قاشق غذاخوری پیازداغ
• نمک و فلفل به مقدار لازم
• یک عدد پیاز

طرز تهیه

1. ماشی که از قبل خیس نموده اید، با آب و کمی زردچوبه بپزید؛ اما مواظب باشید که له نگردد!

2. برنج را با آب و کمی نمک بخیسانید و بعد آن را به روش آبکشی بپزید.

3. پیاز نگینی خردشده را کمی تفت دهید تا نرم و طلایی گردد. سپس گوشت چر خ نموده را همراه با ادویه و فلفل به پیاز اضافه کنید و تفت دهید تا گوشت تغییر رنگ دهد.

4. در این مرحله نصف لیوان آب روی آن بریزید تا بپزد و آب گوشت تبخیر گردد. در نهایت به آن زعفران دم نموده بیفزایید.

5. کمی روغن و آب در کف قابلمه موردنظرتان بریزید و سپس برنج آبکشی و مخلوط گوشت و ماش را روی آن بدهید. همین روند را لایه لایه تکرار کنید. ابتدا زیر قابلمه را کمی زیاد کنید تا بخار دهد؛ بعد، حرارت را کم کنید تا غذا با حرارت ملایم بپزد.

نکات مهم

• گوشت چرخ نموده را می توانید به صورت قلقلی نیز درست کنید. به این ترتیب که گوشت چرخ نموده، پیاز رنده شده بدون آب، نمک و فلفل سیاه و میزان کمی دارچین را خوب با هم مخلوط کنید. سپس به شکل گوشت قلقلی درآورید و در روغن تفت دهید. میزان کمی آب به آن اضافه کنید تا کاملا بپزد. اگر مخلوط گوشت و پیاز را برای نیم ساعت در یخچال بگذارید، راحت تر می توانید آن را قلقلی کنید.
• می توانید میزانی از مایه گوشتی را برای تزیین روی غذا کنار بگذارید.

طرز تهیه ماش پلو با مرغ

مواد لازم برای 4 نفر:

• 3 پیمانه برنج
• 1.5 پیمانه ماش
• 300 گرم سینه مرغ
• یک عدد پیاز میانه
• نمک، فلفل و ادویه به مقدار لازم
• یک تا 2 قاشق غذاخوری زعفران دم نموده (اختیاری)

طرز تهیه

1. پیاز نگینی را در روغن سرخ کنید. سپس تکه های سینه مرغ را به ابعاد گوشت خورشتی برش بزنید و همراه پیاز تفت دهید.

2. وقتی رنگ مرغ تغییر کرد، نمک، فلفل و ادویه را به آن اضافه کنید.

3. بعد میزانی آب در آن بریزید و اجازه دهید تا مرغ بپزد.

4. برنج خام را به قابلمه ای منتقل کنید و روی آن در حدی آب بریزید که به مقدار یک بند انگشت آب روی برنج باشد.

5. قابلمه را روی شعله قرار دهید و حرارت آن را زیاد کنید تا جوش بیاید. کمی نمک، زعفران دم نموده و میزانی روغن به آن اضافه کنید. وقتی آب برنج کم شد، ماشی که از قبل خیس نموده و پخته اید، در آن بریزید و مخلوط کنید.

6. زمانی که آب برنج کشیده شد، حرارت زیر آن را کم کنید و برای آن دم کنی بگذارید.

7. برای سرو، ماش پلو را در دیس بکشید و آن را مرغ و پیازداغ تزیین کنید.

نکات مهم

• اگر برنج را به صورت آبکشی تهیه می کنید، یک لایه برنج ته قابلمه بریزید و یک لایه ماش، مرغ و پیاز روی آن بدهید. این روند را تکرار نموده و در نهایت آن را تا دم کنید.
• مرغ پخته را می توانید به صورت ریش شده بهره ببرید.
• در صورتی که زمان پخت مرغ، به آن کمی دارچین بزنید، خوش طعم تر خواهد شد.
• در تهیه این غذا می توانید از رب گوجه فرنگی بهره ببرید.

طرز تهیه ماش پلو با ماهی

مواد لازم برای 2 نفر:

• یک عدد تن ماهی
• یک پیمانه ماش
• 1.5 پیمانه برنج
• نمک و فلفل سیاه به مقدار لازم
• 50 گرم کره
• پیازداغ برای تزیین

طرز تهیه

1. ماش را از شب قبل بخیسانید و سپس روی حرارت ملایم قرار دهید تا در مدت 20 دقیقه نیم پز گردد.

2. برنج را از سه تا چهار ساعت قبل همراه با آب و نمک خیس کنید و بعد آن را به روش آبکشی، بپزید. قبل از آبکش کردن برنج، ماش را در آن بریزید و خوب مخلوط نموده و بعد آبکش کنید. می توانید به برنج و ماش، شوید خشک بزنید.

3. در این مرحله میزانی روغن در قابلمه بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید تا داغ گردد.

4. مخلوط برنج و ماش را در قابلمه بریزید و حرارت را روی میانه قرار دهید. وقتی بخار برنج بلند شد، زیر آن را کم کنید و دم کنی بگذارید.

5. کره منجمد سرد را به تکه های کوچک برش بزنید و روی برنج قرار دهید تا کره به مرور زمان آب گردد و به خورد همه برنج برود. در اینجا می توانید یک قاشق غذاخوری زعفران دم نموده را نیز روی برنج بدهید تا برنج خوش عطروبویی داشته باشید.

6. در نهایت ماش پلو را در ظرف موردنظر بکشید و آن را با پیازداغ تزیین نموده و همراه با تن ماهی سرو کنید. در صورت تمایل، به جای تن ماهی می توانید به سراغ ماهی بدون استخوان بروید. آن را طعم دار نموده و در روغن سرخ کنید.

طرز تهیه ماش پلو با هویج

مواد لازم برای 4 نفر:

• 3 پیمانه برنج
• یک پیمانه ماش
• 2 عدد هویج بزرگ
• 2 قاشق غذاخوری زعفران دم نموده
• 200 گرم گوشت چرخ نموده
• دو عدد پیاز بزرگ
• نمک، فلفل، زردچوبه و پودر آویشن به مقدار لازم
• خرما و کشمش پلویی به مقدار دلخواه (اختیاری)

طرز تهیه

1. پیاز را خرد کنید و همراه با گوشت، فلفل، زردچوبه و پودر آویشن تفت دهید تا رنگ گوشت تغییر کند.

3. در ادامه هویج ها را رنده درشت کنید یا به صورت خلال نازک درآورید.

4. هویج ها را به مایه گوشتی بیفزایید و قدری تفت دهید تا هویج ها نرم شوند. در نهایت به آن زعفران دم نموده اضافه کنید.

5. در این مرحله می توانید ماش خیس خورده را با مایه گوشتی مخلوط کنید.

6. برنجی که از قبل خیس نموده اید، در آب جوش بریزید. وقتی برنج پخت، آن را آبکش کنید.

7. یک لایه برنج و مواد گوشتی در کف قابلمه بریزید. این کار را لایه لایه ادامه دهید. روی لایه آخر کمی زعفران بریزید و وقتی برنج بخار کرد، حرارت را کم کنید. در قابلمه را دم کنی بپوشانید و اجازه دهید که برنج دم بکشد.

8. می توانید میزانی کشمش و خرمای بدون هسته را در روغن سرخ کنید و موقع سرو، روی غذا بگذارید.

طرز تهیه دمپخت ماش

دمپخت ماش در شهرهای مختلف به روش های متفاوت و خاصی درست می گردد، نظیر دمپخت ماش شیرازی، دمپخت ماش بوشهری و بختیاری که هر یک بسیار خوشمزه و لذیذ هستند. بعضی افراد دمپخت ماش را با رب گوجه فرنگی یا گوجه فرنگی تهیه می نمایند و دوست دارند که رنگ برنج کمی به قرمزی بزند؛ بعضی دیگر نیز آن را با طعم هویج می پسندند.

مواد لازم برای 4 نفر:

• 3 پیمانه برنج
• یک پیمانه ماش
• دو عدد پیاز میانه
• یک قاشق غذاخوری زردچوبه
• نمک به مقدار لازم

طرز تهیه

1. ماش را به مدت هشت تا 10 ساعت خیس نموده و بعد آن را آبکشی کنید.

2. پیاز را به صورت نگینی خرد کنید و در کمی روغن تفت دهید تا سبک و نرم گردد. سپس زردچوبه را به پیاز اضافه کنید و حدود 30 ثانیه تفت دهید.

3. در این مرحله نوبت به افزودن ماش به پیاز می رسد که می توانید دو تا سه دقیقه آن را روی حرارت هم بزنید تا طعم پیاز و زردچوبه به خورد آن برود و پوست ماش هنگام پخت، جدا نگردد.

4. یک پیمانه آب ولرم روی مواد بریزید و اجازه دهید که ماش بپزد و آب آن تقریبا تبخیر گردد.

5. برنج را از قبل با آب و نمک خیس کنید. سپس آن را در تابه بریزید و روی آن در حدی آب بریزید که به مقدار یک بند انگشت باشد. ابتدا زیر شعله را زیاد کنید و وقتی آب برنج رو به اتمام بود، مخلوط ماش و پیاز را در آن بریزید و خوب مخلوط کنید. حرارت زیر قابلمه را پایین بیاورید و روی آن دم کنی بگذارید تا غذا دم بکشد.

نکات مهم

• دمپخت ساده ماش را می توانید با چند عدد خرمای بدون هسته تزیین و سرو کنید. برای این منظور هر خرما را به دو قسمت کنید و در کمی روغن تفت دهید تا براق و لذیذ گردد.
• در صورت تمایل می توانید دمپخت ماش را با نیمرو، گوشت چرخ نموده و سرخ شده با پیاز، تکه های سرخ شده مرغ و... سرو کنید.
• برای تهیه دمپخت ماش قرمزرنگ، میزان زردچوبه را کمتر نموده و از رب یا گوجه فرنگی بهره ببرید. رب یا گوجه فرنگی را با پیاز و زردچوبه تفت دهید و درست مثل آنچه برای دمپخت ساده گفته شد، روند کار را ادامه دهید.
• برای اینکه عطروبوی دمپخت ماش دوچندان گردد، از سبزیجات معطر خشک مثل شوید یا زیره بهره ببرید.

خواص ماش

ماش از جمله حبوبات بسیار غنی است که امروزه مردم آن را کمتر در رژیم غذایی خود قرار می دهند. از خواص فراوان ماش می توان به این مورد اشاره نمود که اگر آن را با پوست بپزید، برای درمان اسهال مفید است. ماش علاوه بر تامین ویتامین A و D بدن، در تقویت اعصاب و بینایی نقش زیادی دارد. سایر خواص ماش عبارت اند از:

• مناسب برای افراد دیابتی، دارای کلسترول بالا و پوکی استخوان
• کم کردن ریزش مو به خاطر داشتن فسفر، کلسیم و پتاسیم بالا
• ممانعت از یبوست، شست و شوی کلیه ها و کاهش درجه اسیدی خون
• متعادل کردن فشار خون و قند خون، افزایش ترشح انسولین در بدن
• مفید برای افراد دچار کم خونی و زنان باردار
• یاری به لاغری و کاهش وزن به علت داشتن پروتئین و فیبر فراوان
• کاهش التهاب های صفرا، تسکین سرفه و تنظیم ضربان قلب
• افزایش توان سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس ها و باکتری ها به خاطر وجود خاصیت ضدمیکروبی و ضدالتهابی
• کاهش استرس و موثر در درمان سرطان به واسطه خاصیت آنتی اکسیدانی قوی ماش

طعم ماش پلو

ماش پلو از غذاهای بسیار مقوی و مفیدی محسوب می گردد که به خاطر غذاهای فست فودی، حضور کم رنگی در سر سفره ها و میزهای غذا پیدا نموده است. این غذای ساده و راحت را می توانید با مواد اولیه در دسترس و بسیار کمی تهیه کنید و از خوردن یک وعده غذای گیاهی و سالم نهایت لذت را ببرید.

ماش پلو وقتی کنار گوشت و مرغ و ماهی قرار می گیرد، از غذایی ساده به غذایی مجلسی و اشتهابرانگیز تبدیل می گردد. بسته به سلیقه تان می توانید مایه گوشتی را لابه لای برنج بدهید یا با آن، تزیینی خارق العاده روی برنج خلق کنید و هنر آشپزی خود را به رخ اعضای خانواده بکشید!

چنانچه دستی در آشپزی دارید و هوس طبخ یک ماش پلوی عالی نموده اید، فرصت را از دست ندهید و ضمن عکاسی از مراحل پخت وپزتان، با تگ کردن خبرنگاران در اینستاگرام (@)، آن را با ما به اشتراک بگذارید. علاوه بر این می توانید نظر و تجربه تان درباره ماش پلو را در پایین این مقاله از خبرنگاران با همراهان ما مطرح کنید.

پرسش های متداول

طرز تهیه ماش پلو ساده چیست؟

برای تهیه ماش پلو ساده باید ماش و برنج را از قبل خیس کنید. برنج را به روش آبکشی بپزید. ماش پخته را با پیازداغ و ادویه مخلوط کنید. میزانی از برنج را کف قابلمه بریزید؛ روی آن از مخلوط ماش و پیازداغ بدهید و این روند را تکرار کنید. اجازه دهید غذا با حرارت ملایم دم بکشد.

طرز تهیه ماش پلو با مرغ چطور است؟

برای تهیه ماش پلو با مرغ می توانید ماش پلو را به شکل دمی یا آبکشی تهیه کنید. مرغ خردشده را با پیاز و ادویه تفت دهید تا بپزد و به آن زعفران دم نموده بیفزایید. در نهایت ماش پلو را با مرغ تزیین و سرو کنید.